Nachttocht naar Vlissingen


We hebben anderhalve week vakantie en willen naar Zeeland. Lekker na drie weken al weer anderhalve weer vakantie, zo is het goed te doen! We maken slim gebruik van Koningsdag en Hemelvaartsdag en zo kunnen we met zes vrije dagen mooi anderhalve week weg. Vanuit Scheveningen is Zeeland relatief dichtbij en we zijn er pas één keer eerder geweest. Ons plan is om op Koningsdag naar Vlissingen te varen en dan binnendoor terug te varen via Middelburg, Veere, Zierikzee, Willemstad en dan weer terug naar Scheveningen, maar ja niets zo onbetrouwbaar als het plan van een zeiler…

Op Koningsdag staat er nog mooi een Noordwesten wind. De dag daarna krimt de wind nar het zuidwesten, en dat is minder als je van Scheveningen naar Vlissingen wil varen. Maar als we het weerbericht bekijken zien we dat op Koningsdag ter hoogte van Stellendam bijna 30 knopen wind staat met windstoten van meer dan 40 knopen onder buien, en dat uit het noordwesten over de zandbanken voor de Zeeuwse kust. Aranka en ik kijken elkaar eens aan en hebben hier niet zoveel trek in. Maar goed wat dan…, in ieder geval Koningsdag vieren in Scheveningen. We halen Oranjebollen bij de Jumbo en lopen via Scheveningen dorp naar de Pier waar ook en vrijmarkt is. Het valt ons op dat in Scheveningen nog volop hondenpoep op de stoep ligt terwijl dat op andere plaatsen toch vrijwel uit het straatbeeld is verdwenen. Blijkbaar is deze ontwikkeling aan de Scheveningse hondenbezitter voorbij gegaan. Maar het is wel een gezellig dorpje in een stad. En als we op de boulevard komen hebben we een prachtig uitzicht over zee met de branding en de donkere wolken erboven. Wouter vindt nog een Skylander Swapforce mannetje op de vrijmarkt en Myrthe koop nog maar weer eens een knuffel.

Van Meivakantie Zeeland

‘s Middags gaan we naar het Museon waar onze zintuigen weer mooi in het ooitje worden genomen. We hebben inieder geval veel lol en overleggen ondertussen hoe we nu het best in Vlissingen kunnen komen. ‘s Nachts gaat de wind al een stuk liggen en vanaf één uur wordt het ook helder, dus we besluiten dat we ‘s avonds rond een uur of acht vertrekken. Na het eten maken we de boot klaar en gooien we de trossen los. Het eerste stuk is het nog licht en krijgen we ook meteen een flinke bui ever ons heen. Van het ene op het andere moment neemt de wind toe van 15 knopen naar 30 knopen. We hadden al twee riffen gezet in het grootzeil dus we hoeven alleen de genau in te draaien, en dan nog schieten we met meer dan negen knopen door het water. Dan begint het ook te plensen en even later zitten we midden in een sneeuwbui. Brrr…. Gelukkig is de bui voorbij als we bij de Maasmonding komen. We kunnen mooi achter een paar grote jongens, die voor ons langs varen, de geul oversteken. Als een vrachtschip buiten de vaargeul wat al te dicht in de buurt komt roep ik toch nog maar even sector Maasmond op, we kunnen er voor langs en onze koers aan houden. Vanaf de Maasmonding tot kort bij Vlissingen varen we langs geankerde zeeschepen, er komt geen eind aan. Het weer knapt op, maar de wind valt zo nu en dan ook weg, dus stukjes moet de motor aan.

Het laatste stuk door het Oostgat hebben we een fikse stroom mee en proberen we net buiten de vaargeul te varen Gelukkig liggen de boeien goed op hun plek want er zijn er een paar onverlicht en die zien we pas op het laatste moment aan ons voorbij schuiven. De verkeerscentrale Vlissingen roept ons op, en wil wel weten waar wij zo midden in de nacht naar toe varen. Daarna houden ze ons keurig op de hoogte van uitgaande vaart vanuit Vlissingen. We varen door een smalle doorgang (zes meter terwijl ons schip ruimt vier eter breed is) de haven in. Ik had al even gebeld en de voetgangers bruggetjes staan keurig open zodat we de Michiel de Ruyter haven in kunnen. Dit is inderdaad ook de haven van waaruit Michiel de Ruyter vroeger vaak naar zee vertrok. Hij was in zijn jonge jaren in dienst bij de reder Cornelis Lampsins en vertrok voor menige reis vanaf de steiger voor het Lampsinshuis dat pal tegenover ons ligt en waar nu het muZEEum in is gevestigd. Samen met Aranka drinken we nog een borrel op de goede aankomst en dan gaan we lekker slapen.

Van Meivakantie Zeeland

Donderdag slapen we lekker uit, dat wil zeggen dat Aranka en ik dat proberen. Myrthe en Wouter zijn gewoon op tijd naar bed gegaan en proberen op hun geheel eigen wijze erg stil te doen… Om tien uur geef ik het op en na een lekker ontbijt genieten we van het gezellige Vlissingen. Zowel Aranka als ik zijn hier eigenlijk nog nooit echt geweest. We hebben hier wel ons schip opgehaald en ik heb een keer een bootreisje gemaakt over de Westerschelde, maar we hebben nooit echt het centrum bekeken. En dat terwijl het toch echt een erg leuk stadje is, zeker als je zo midden in het centrum ligt! We lopen langs de Kazematten en daarna een stuk langs de dijk en dan via het centrum weer terug naar de haven. Het muZEEum en de Kazematten bewaren voor vrijdag want dan komt de volgende depressie over. ‘s Avonds eten we heerlijk gebakken aardappelen met zalm en sla. Wouter en Myrthe vinden het toch wel zielig voor de dieren, dat ze alleen maar leven om door ons te worden opgegeten. Ja, tegen die kinder logica is niet zo veel opgewassen. We komen tot een compromis dat we nog maar om de dag vlees of vis eten. Ik ben benieuwd hoe lang we het vol gaan houden.

Van Meivakantie Zeeland

Vrijdag gaan we eerst naar het muZEEum, in het Lampsinshuis, een prachtig oud stadspaleis uit de gouden eeuw. Er wordt verteld hoe wrakken zijn geborgen in de Schelde, hoe het loodswezen zich heeft ontwikkeld en hoe er strijd was tussen de Belgische loodsen en de Nederlandse loodsen om als eerste bij een zeeschip aan te komen. Bovenop het Lampsisnshuis is een torentje van waar Cornelis Lampsins zijn schepen kon zien aankomen. Nu heb je er nog steeds een mooi uitzicht over de stad en de Schelde. We zien ook modellen van de VOC e WIC schepen en lezen we over de handel en hoe belangrijk Walcheren was in die tijd. Er wordt alleen weer opvallend weinig over de slavernij vertelt, wat toch een belangrijke rol speelde in de handels driehoek van de WIC. Des te leuker is het dat mijn oom Roelof ‘s middags belt dat hij ons kan rondleiden door het Zeeuws Archief in Middelburg waar hij heeft gewerkt. Dat is leuk omdat hij ons veel kan vertellen over de de tijd van de Gouden Eeuw en ook van de rol van de Nederlanders in de slavenhandel. OP de bovenste verdieping van het muZEEum wordt verteld hoe Walcheren aan het eind van de tweede wereldoorlog onder water werd gezet door de Engelsen die de dijken bombardeerden om zo de Duitsers te verdrijven. Wist ik eigenlijk helemaal niets van, blijkbaar niet opgelet op school… Maar wel ongelofelijk dat grote delen van Walcheren dus in tien jaar tijd twee maal geevacueerd zijn en langere tijd onder water hebben gestaan. Na het muZEEum gaan we naar de Kazematten, die overigens nog steeds regelmatig onder water lopen omdat ze buitendijks liggen.

Van Meivakantie Zeeland

De volgende ochtend vertrekken we rond acht uur uit de Michiel de Ruyterhaven en varen we de Schelde weer op, maar een heel klein stukje tot we bij de zeesluis weer naar binnen varen. We zijn ruim op tijd voor de “blauwe golf” van bruggen over het Kanaal door Walcheren richting Middelburg, zo zeer zelfs dat we een brug eerder halen. Als we de brug in Middelburg willen halen moeten we wel flink doorvaren,maar dan zijn we ook zo in Middelburg. We krijgen een prachtig plekje in Eerste Binnenhaven.

Aangezien de motor nog goed warm is, kan ik mooi even de olie verversen. De olie is nu goed vloeibaar en kan ik makkelijk via de peilstok opening uit de motor zuigen met een tank die je vacuum pompt en een slangetje. Dat lukt prima en ik kan de oude olie achterlaten bij Jos Boone. Waar ik minder blij mee ben is dat er weer ens koelvloeistof inder de motor staat. Blijkbaar is de druk in het koelwater te hoog geworden en is het koelwater in het interne koelsysteem gekomen. Dit probleem hebben we nu al zo vaak gehad dat ik er wel een beetje een punthoofd van krijg, maar goed het is zoetwater, dat valt nog mee. Moeten we thuis maar weer zien op te lossen. Als de olie ververst is, lopen we Middelburg in en komen we langs prachtige gebouwen, de Abdij, het Stadhuis en Kloveniersdoelen. Op de terugweg komen we ook nog langs het Zeeuws Archief, maar daarover later meer.

Van Meivakantie Zeeland
Van Meivakantie Zeeland

Tips voor vertrekkers voor een rondje Atlantic

Na een fantastisch jaar willen wij ook graag onze ervaringen hoe je zo’n reis voorbereidt delen met anderen. Waar moet je wel aan denken en waar ook juist niet. Wij hebben twee en half jaar gebruikt voor de voorbereiding. Dat is relatief lang, maar daardoor kan je ook nog andere dingen doen dan alleen maar met je reis en je boot bezig te zijn waardoor wij ook van de voorbereidingen genoten hebben. In deze blog probeer ik zo veel mogelijk praktische informatie te geven. De informatie is ook te vinden op de homepage onder Tips.

Toen wij in december 2012 besloten Onze Zeilreis te gaan maken hadden we nog geen idee hoe en wat. Wel hebben we toen al gezegd dat we in principe één jaar weg wilden gaan, maar de route wisten we nog niet. We hadden toen nog het idee om via IJsland en Groenland te gaan, wat toch wel een heel andere route is dan we hebben gevaren. Ook hadden we toen nog geen boot dat was dus ook wel een belangrijk dingetje…

Achteraf was het mentaal nemen van het besluit dat we zouden gaan misschien nog wel het lastigste. Zeker omdat we het toen ook op ons werk vertelden, en naarmate het plan vorm kreeg, het voor ons ook min of meer onomkeerbaar werd. We hebben met elkaar afgesproken dat we sowieso zouden gaan, ook al zouden we onze baan moeten opzeggen of andere beren op de weg tegenkomen. Achteraf denk ik dat het voor ons belangrijk was dat we toen gezegd hebben dat we sowieso zouden gaan. Hierdoor waren problemen of beren ook makkelijker op te lossen want de oplossing: dan gaan we niet of dan gaan we later bestond eenvoudigweg niet.

Toen we het besluit genomen hadden wisten we eigenlijk ook niet zo goed waar we moesten beginnen. We hebben toen een diagram gemaakt van dingen waar we aan zouden moeten denken:

Alhoewel op punten te gedetailleerd, staan er toch veel zaken in die we inderdaad hebben voorbereid en die ik ook achteraf nuttig vond. Hieronder zal ik de verschillende hoofdstukken doorlopen een aangeven welke voorbereiding wij getroffen hebben en hoe dat is uitgepakt.

De Boot
Om maar met het grootste onderwerp te beginnen, er moest een boot komen. Wij zijn een gezin met twee kinderen van 7 en 9 toen we vertrokken. Wij hebben eerst een lijst van schepen gemaakt die naar onze mening geschikt zouden zijn voor zo’n tocht. Achteraf zijn wij erg blij dat we een relatief snel schip hadden, de maat van 41 foot vonden wij prettig met vier personen en wij hebben bewust gekozen voor een boot met twee hutten zodat we een grote bakskist hadden. Ook hebben we het budget niet te hoog gekozen, zodat we voldoende geld, ca. 50% van de aanschafprijs, zouden overhouden om nog zaken aan te passen voor onze reis. Internet is erg makkelijk om naar beschikbare schepen te zoeken. Als je een profiel aanmaakt krijg je precies dat te zien wat beschikbaar is. We hebben op Internet naar veel schepen gekeken (ook in het buitenland), maar uiteindelijk was de White Witch in blue het eerste schip dat we ook echt bezocht hebben. Los van de prijs waren we eigenlijk meteen weg van het schip (een Wauquiez Centurion 41s) en het feit dat de Zeezeilers van Marken er al vele jaren intensief mee varen gaf een extra vertrouwd gevoel. Ook was belangrijk dat de uitrusting goed was voor langere reizen met een uitgebreide zeilgarderobe, kotterstag, davits en oerdegelijk gebouwd.

Uitrusting van White Witch in blue

Navigatie & Communicatie Apparatuur

  • Raymarine E125 plotter buiten in de kuip met Navionics kaarten. Deze voldeed uitstekend. Wij hebben de plotter niet bij het stuurwiel maar naast de kajuitingang gemonteerd. Het voordeel is dat we er samen op kunnen kijken als we in de kuip zitten. 99% van de tijd stuurt de boot zelf op de stuurautomaat en dan zaten wij op de bank bij de plotter en hadden een goed beeld. De Navionics kaarten voldeden prima. Alleen het verlengde havenhoofd bij Palmeira, Sal stond er nog niet op, wel slordig want dat ligt er toch al een paar jaar! Ik heb steeds gebruik gemaakt van Navionics Update kaartjes. Hiermee kon ik steeds een nieuw gebied (Europa, Africa, Caraïben) downloaden en activeren voor ca. 100 euro per gebied. Het “oude” kaartje gebruikte ik dan om een nieuw ander gebied te activeren. Dit oude kaartje werd dan inactief en kon ik niet meer updaten maar nog steeds wel prima gebruiken. Dit is een stuk goedkoper dan als je de gebieden allemaal los koopt. Binnen hebben we nog een E7 plotter, wel handig als je het logboek invult maar die gebruikten we veel minder dan de plotter buiten. Deze gebruikt dezelfde Navionics kaartjes als de plotter buiten.
  • NAVTEX, een Furuno Navtex. Gekozen voor Furuno omdat deze beter bestand zou zijn tegen de kortegolfzender waarvan de antenne vlak naast de NAVTEX antenne zit. Erg handig in Europa voor zowel de weersverwachting als de berichten voor zeevarenden, in de Carib maar weinig gebruikt.
  • Marifoon met Amerikaanse weerkanalen. De weerkanalen hebben we bij de Maagden eilanden een paar keer gebruikt, maar ik zou ze er niet opnieuw in laten programmeren (hiervoor moest ik de Marifoon uit bouwen, opsturen en weer inbouwen…). Bij de maagdeneilanden is er ook vrijwel overal Internet waarmee je een goede weersvoorspelling kan opvragen.
  • Kortegolf (SSB) zender, aangeschaft bij Shiptron. Wij gebruikten de SSB zender enerzijds om weerberichten binnen te halen (ook onderweg) en anderzijds om -met name tijdens de langere oversteken – dagelijks mee te doen aan het “netje” dat we één of twee keer per dag met andere schepen die ook onderweg waren, hielden. Alhoewel je niet al te veel te melden hebt was het bij ons toch altijd weer een hoogtepuntje van de dag. Het weer kan je ook prima met een satellietontvanger binnenhalen, maar alleen voor het dagelijkse netje zou ik toch altijd ook een SSB ontvanger aan boord willen hebben. Overigens ging de communicatie als we eenmaal aan land waren vooral via een whatsapp groep, de SSB zender/ontvanger deed het ook veel minder goed als we bij land voor anker lagen.
  • Weerberichten: Wij haalden met de kortegolfzender de gribfiles op, weerkaartjes en soms ook het weerbericht. Gribfiles en geschreven weerberichten kan je prima via Sailmail binnenhalen. Weerkaartjes kan je op twee manieren ontvangen: via een SSB: 1. “Analoog”, door de piepjes die volgens een vast schema, zie Radio Fax Schedules, worden uitgezonden te ontvangen wordt lijn voor lijn een weerkaart opgebouwd, bijvoorbeeld in het programma Airmail. Dit werkt soms prima, maar soms ook minder bij een slechte verbinding en 2. als digitale bijlage bij een mailtje. Deze kwaliteit is altijd goed en kan je elk moment van de dag opvragen. Dit laatste is ons alleen gelukt via Winlink en niet met Sailmail omdat Sailmail consequent alle bijlages anders dan gribfiles weg gooit. Sailmail walstations hadden met name op de route vanaf Spanje naar de Kaapverden en Suriname vaak wel een betere ontvangst dan Winlink walstations. Zowel Sailmail als Winlink kan je gebruiken met het Airmail programma. Let wel op: om Winlink/HAM te gebruiken moet je zendamateur zijn en een zendamateur callsign hebben. Met alleen een Marcom-A diploma heb je dat niet. Zoek van te voren goed uit welke weerkaartjes je onderweg nodig hebt, zie ook het Radio Fax Schedules met achterin de namen van de verschillende digitale kaartjes. Als we een internet (WiFi) verbinding hadden gebruikten we vaak de site van Sailing Weather Online die de weerkaarten van verschillende weerstations geeft. Een goede cursus voor het ontvangen en interpreteren van weerberichten onderweg is Meteo voor vertrekkers van het Nimos.

Tabel: Kaartjes die wij vaak binnen haalden (door een mail te sturen naar query@saildocs.com met leeg onderwerp en in het mailtje bijv. Send PJAA99.TIF) waren:

Boston NB NB WL WL   kB
PJAA99.TIF 20 65 -10 95 Sea State Analysis 25
PWAE10.TIF 25 50 40 98 Wind/Wave 24H FRCST 25
PJAI10.TIF 20 65 -10 95 Wind/Wave 48H FRCST 25
PJAM98.TIF 20 65 -10 95 Wind/Wave 96H FRCST 26
PYAA11.TIF 20 65 -10 45 Surf Analysis 25
PYAA12.TIF 20 65 45 95 Surf Analysis 25
PPAE10.TIF 25 50 40 98 Surf 24H frcst 22
QDTM10.TIF 20 65 -10 95 Surf 48H frcst 29
PWAM99.TIF 20 65 -10 95 Surf 96H frcst 29
New Orleans
PYEA11.TIF -5 50 0 70 Surf analys 34
PYEE10.TIF 0 31 35 100 Surf 24H FRCST 23
PYEI10.TIF 0 31 35 100 Surf 48H FRCST 22
PYEK10.TIF 0 35 35 100 Surf 72H FRCST 23
MET Office
PPVA89.TIF 35 80 -40 50 Analyse 70
PPVE89.TIF 35 80 -40 50 Surf 24H FRCST 70
PPVG89.TIF 35 80 -40 50 Surf 36H FRCST 70
PPVI89.TIF 35 80 -40 50 Surf 48H FRCST 70
PPVJ89.TIF 35 80 -40 50 Surf 60H FRCST 70
PPVK89.TIF 35 80 -40 50 Surf 72H FRCST 70
PPVM89.TIF 35 80 -40 50 Surf 96H FRCST 70
PPVO89.TIF 35 80 -40 50 Surf 120H FRCST 70
MET Office klein formaat (minder goed leesbaar)
http://weather.mailasail.com/charts/PPVA89.MEDIUM.PNG 20
http://weather.mailasail.com/charts/PPVE89.MEDIUM.PNG 20
http://weather.mailasail.com/charts/PPVG89.MEDIUM.PNG 20
http://weather.mailasail.com/charts/PPVI89.MEDIUM.PNG 20
http://weather.mailasail.com/charts/PPVJ89.MEDIUM.PNG 20
http://weather.mailasail.com/charts/PPVK89.MEDIUM.PNG 20
http://weather.mailasail.com/charts/PPVM89.MEDIUM.PNG 20
http://weather.mailasail.com/charts/PPVO89.MEDIUM.PNG 20
  • Extended WiFi-antenne, wij hebben een extended range wifi antenne van Shiptron waarmee we vrijwel overal een wifi verbinding konden krijgen. Zo ver ik weet is deze niet meer leverbaar, maar een alternatief is Power WiFi. Altijd wel gedoe, soms moesten we eerst koffie drinken in het bijbehorende café om het wachtwoord te krijgen, maar vaak was er ook wel een open netwerk te vinden. We konden vaak ook gebruik maken van het FON account dat we hebben en waarmee we op alle FON punten konden inloggen. Uiteindelijk werkte het bijna altijd, wat erg handig was voor weerberichten, e-mails en opsturen van schoolwerk naar de Wereldschool. De Wifi antenne ging met een USB stekker in de laptop. Ik heb geprobeerd met het programma Connectify de lap-top als router in te zetten zodat ook IPads en IPhones gebruik konden maken van het WiFi Internet, maar Connectify werkte niet bij mij. In Kaapverdië, Suriname en de Caraïben kochten we vaak een SIM-kaartje waarmee we konden internetten. Met een I-Phone kan je dan eenvoudig een hotspot maken zodat iedereen op de boot Internet via WiFi kan gebruiken. De kaartjes van Digicell kon je vaak ook opmaken in volgende (ei-)landen omdat Digicell door de hele Caraïben zit.
  • IPAD met INAVX software en ook -deels verlopen- digitale kaarten.
  • Papieren kaarten, als noodvoorziening, maar de overzeilers gebruikten we ook wel om onze voortgang aan te geven. Ik weet niet of ik een volgende keer weer alle papieren detailkaarten mee zou zeulen. Misschien wel van de plaatsen waar je na een lange oversteek aankomt, maar alle kust kaarten van Europa en de Caribische eilanden zou ik denk ik thuislaten. Dit zijn allemaal dag afstanden en als alles uitvalt kunnen we nog prima met de IPAD navigeren. De meeste papieren kaarten heb ik via Marktplaats gekocht.
  • Pilots: Voor Noord-Spanje hebben wij de Cruising Galicia gebruikt, die net wat meer informatie geeft voor de Ria´s dan de Imray pilot Atlantic Spain and Portugal. De laatste was wel weer handig voor Portugal en alhoewel deze meer dan 15 jaar oud was, voldeed ook deze pilot prima. Als je uigebreid de Ria´s gaat bezoeken zou ik wel de pilot Cruising Galicia meenemen, anders is alleen Atlantic Spain and Portugal ook prima. Voor Marokko hadden wij de pilot North Africa, maar aangezien wij alleen in Rabat zijn geweest was dat achteraf niet nodig geweest. Met de informatie van noonsite is Rabat ook aan te lopen, zeker omdat er vanuit de haven een pilotbootje wordt gestuurd, dat je helpt binnen te lopen. Voor de Canarische Eilanden, de Kaapverden en de Azoren hadden wij de pilot Atlantic Islands, wat wel een must is. Voor Suriname is er niet echt een pilot, wij hadden wel de PDF van Pleasant Suriname maar daar vond ik weinig nuttige informatie in staan en het deel over het inklaren (dat is nogal ingewikkeld in Suriname) was alweer verouderd en verandert geloof ik zo ongeveer ieder jaar. Wel staat er op Noonsite en Cruiser Wiki nuttige informatie die frequent geupdated is. Voor de Carib hadden wij de bekende gidsen van Chris Doyle. Ook hadden wij de Imray pilot Grenada to the Virgin Islands maar in de praktijk gebruikten we eigenlijk alleen de boeken van Chris Doyle voor de Carib en The Cruising Guide to the Virgin Islands van Nancy & Simon Scott. Zowel de boeken van Doyle als van Scott geven ook veel informatie over dingen die je aan wal kunt bekijken en vond ik erg handig. De bijbehorende boekjes met “Anchorages” vond ik niets toevoegen. Voor Ierland en Schotland hadden wij niets bij ons omdat dit oorspronkelijk niet in ons plan zat. Onderweg hebben we wat kaarten en pilots overgenomen van de Distance II. Voor Ierland hadden we de Sailing Directions van de Irish Cruising Club. Ook hier maakt een oudere versie niet zo heel veel uit. Voor Schotland hadden wij CCC Cruising Scotland maar daar hadden we weinig aan zonder de bijbehorende Clyde Cruising Club’s Sailing Directions. Gelukkig geeft de Reeds naarmate je dichter bij de UK bent steeds uitgebreidere en nauwkeuriger informatie. Een volgende keer zou ik zeker ook de Clyde Cruising Club’s Sailing Directions kopen, al is het maar om allerlei leuke ankerplekjes te vinden. Voor Oost Schotland hadden we de Imray pilot voor North and East Scotland. Een goede pilot is hier wel handig omdat de havens over het algemeen erg ondiep zijn en zeker met springtij moet je oppassen als je dieper steekt dan 1,5 meter. De Reeds was hier wel wat onnauwkeurig.Verder hadden we nog The Atlantic Crossing Guide die ik weinig vond toevoegen en de The World Cruising Routes van Jimmy Cornell die wel handig is, maar waar je natuurlijk maar een heel klein deel van gebruikt.
  • Routerings programma: Voor de langere oversteken gebruikte ik het routeringsprogramma qtVlm dat gratis is te downloaden. In dit programma kan je grib files (GFS model) laden en ook stromingsfiles (RTOFS model) laden. Daarnaast moet je eenmalig de karakteristieken van je schip invoeren zoals het polaire diagram. Daarna kan je je reis plannen, zie ook het artiekel in Zilt 87. Wij konden hiermee vrij goed plannen hoe lang we onderweg waren en dus ook of we wel of niet voor een aankomend lagedruk gebied konden blijven of moesten uitwijken. Ik kan het programma zeker aanbevelen, maar je moet er wel even mee oefenen voordat je er goed mee kan werken.
  • Weerman/vrouw / Routeerder aan wal, wij hadden iemand die bij de grote oversteken mee keek en met wie we dagelijks via e-mail contact hadden. Dat was erg prettig, enerzijds zien een paar extra ogen meer, maar ook heb je aan wal meer informatie, en gribfiles met een groter bereik en nauwkeurigheid. Als je iemand kent met verstand van het weer is dat zeker handig, maar er zijn ook commerciële bedrijven zoals Commanders Weather die naar wat ik zag goede adviezen kunnen geven, maar geen idee wat de kosten zijn.
  • Overigens vond ik dat veel pilots er vanuit leken te gaan dat je maar beperkte weer-informatie aan boord had en geen GPS/Plotter. Met name het ‘s nachts varen en aankomen ging bij ons prima, ook bijvoorbeeld op de Kaap Verden waar de lichten niet betrouwbaar zijn. De routes bij grotere oversteken lieten wij meestal meer van de actuele weersverwachting (Grib files) afhangen en de berekeningen die we met qtVlm maakten dan van de adviezen in de World Cruising Guide.

Stroomvoorziening aan boord

Voor we vertrokken hebben we gekeken hoeveel energie we zouden verbruiken en wat we nodig zouden hebben om dit op te wekken:

Stroom die nodig is per dag:

  • Koelkast: 4 ampère, 50% van de tijd:  0,58 kWH
  • Stuurautomaat: 6 Ampère, 24 uur: 1,7 kWH
  • Verlichting: 20 Watt, 6 uur: 0,12 kWH
  • Navigatie verlichting 3,5 Watt, 14 uur: 0,049 kWH
  • Instrumenten 2 Ampere: 0,576 kWH
  • Watermaker, 1 uur 20 ampere: 0,24kWH

Totaal: 3,3 kWH

Op te wekken stroom per dag:

  • Wind 4 ampère 24 uur: 1,0 kWH
  • Zon 10 uur 4 pannelen met netto 60 watt: 2,4 kWH

Totaal 3,8 kWH

We hebben hiervoor ons schip uitgerust met een Superwind windmolen en 4 zonnepanelen van ieder 100 Watt. Daarnaast hadden we een klein Honda EU10i benzine aggregaat aan boord als back up. Deze is veel zuiniger dan stroom draaien op de motor (ca. 0,5 liter per uur) en laad de accu’s via de walstroomlader die op ons schip efficiënter laadt dan de dynamo op de motor doet. Naarmate we zuidelijker kwamen merkten we dat we vaker de generator nodig hadden. Dit werd veroorzaakt doordat 1. naarmate we zuidelijker kwamen het steeds warmer werd wat slecht is voor het rendement van zonnepanelen, 2. we steeds meer ruime wind-voor de wind gingen varen waardoor de windmolen minder opleverde, 3. de wind steeds langer achter de zeilen bleef en de dagen korter werden waardoor de zonnepanelen minder lang stroom leverden, en 4. de koelkast steeds minder vaak af sloeg door de warmte. Van de Kaapverden tot Bermuda heeft de koelkast continu gedraaid…

Voor anker of in de haven hadden we geen probleem omdat dan de stuurautomaat en de electronica niet aan stond. We hebben daarom op de Canarische eilanden een Ampair sleepgenerator gekocht. Dit is een generator die je aan de achterkant van je schip vast zet met een 40 meter lange lijn waaraan een soort schroef zit die ronddraait in het water. De sleepgenerator levert bij >5 knopen 6-8 ampair wat niet zo heel veel is, maar wel 24 uur per dag en daarmee meer dan 1,5 – 2 kWH per dag. Sinds we de sleepgenerator hadden hebben we nauwelijks nog stroom gedraaid of de generator gebruikt. Achteraf heb ik het rendement van de zonnecellen denk ik te hoog ingeschat en lag dat ook riond de 1,5-2 kWH per etmaal. Op meerdaagse tochten hebben we steeds de sleepgenerator gebruikt maar we merkten ook dat toen we terug voeren vanaf de Azoren we de sleepgenerator eigenlijk niet meer echt nodig hadden. Op kortere (dag) tochten gebruikten we de sleepgenerator niet want dan hadden we voldoende stroom in de accu’s.

Wij hadden de volgende veiligheidsmiddelen aan boord:

  • Uiteraard reddingsvesten 275N van Spinlock (vanwege draagcomfort) die we in principe altijd droegen, alleen met windstil en warm weer lieten we het wel achterwege. Voor de kinderen hadden we 150N reddingsvesten.
  • EPIRB, niet gebruikt maar naar mijn mening noodzakelijk als laatste alarmerings-mogelijkheid
  • DSC Marifoon, heb je absoluut nodig om andere schepen op te kunnen roepen
  • AIS transponder: Naar mijn mening één van de belangrijkste verbeteringen van de afgelopen jaren. In combinatie met een plotter waarop je ook je eigen schip en een AIS-vector kan plotten heb je een goed zicht welke boten wel en niet een gevaar vormen. Ook het voordeel dat andere schepen je goed zien en om je heen kunnen varen. Bovendien kan je andere schepen die toch te dichtbij komen eenvoudig oproepen omdat je de naam van het schip in het AIS scherm kan lezen. Wij hadden buiten een Raymarine plotter waarop ook de AIS gegevens werden afgebeeld. Ik vond dat erg prettig werken.
  • Reddingsvlot: Gelukkig niet gebruikt, maar moet je bij je hebben. Wij hebben het reddingsvlot in een bakskist zitten. Beter is het als je het aan de railing kwijt kan, maar dat lukte bij ons niet omdat er dan davits in de weg zitten.
  • Actieve Radar Reflector met S- en X-Band van Echomax. We merkten onderweg dat veel vrachtschepen varen op hun radar, ook al hebben ze ook AIS aan boord. We hebben wel gezien dat koopvaardijschepen die ons pad kruisten direct nadat we de Echomax aanzetten hun koers wijzigden om ons te ontwijken. Ik zou een volgende keer een actieve radar reflector zeker weer meenemen.
  • Drijfanker: Niet gebruikt maar moet je wel bij je hebben. Ik hoorde onderweg een verhaal van een catamaran die zijn drijfanker (drogue) had uitgegooid, en waarvan de lijn is geknapt. Belangrijk dus om te zorgen dat zowel het anker als de lijn voldoende zwaar zijn uitgevoerd.
  • Joon met lampje: Niet gebruikt, zou ik wel weer meenemen. Tijdens een zeilles met de zeezeilers van Marken zijn we bij een man over boord oefening een keer bijna een Joon kwijtgeraakt, zo snel raakt iets of iemand uit beeld…
  • Man over Boord alarm. Wij hadden het MOB alarm van Raymarine dat draadloos contact maakt tussen een sensor die je bij je draagt en het basis station. Zodra je te ver van de boot bent of in het water valt is de verbinding verbroken en gaat het alarm af. Ik vond het een rot-systeem omdat het ontzettend vaak “zomaar” af ging en dan onnodig degene die sliep wakker maakte. Wat wel handig is, is dat de MOB positie automatisch in de plotter werd gezet, Ik denk dat er tegenwoordig betere middelen zijn of komen op basis van AIS signalen.
  • Banden om je aan te lijnen als je naar voren loopt. Bij mij bleef de veiligheidsclip van mijn lifelijn vaak vastzitten aan de band. Lijnde mezelf daarom wel aan bij de mast maar meestal niet als ik naar de mast toe liep. Het koste meer moeite om aangelijnd naar voren te lopen en duurde daardoor ook langer wat ook weer een risico met zich meebrengt, want ook als je aangelijnd over boord valt ben je niet zo één twee drie weer aan boord. De nacht bereidden we goed voor (minder zeil), zodat we zelden in de nacht naar het voordek hoefden. Als het toch noodzakelijk was om in de nacht naar de mast te lopen wekten we altijd de ander.
  • Ogen om je in de kuip aan te kunnen lijnen. Gebruikten we ‘s nachts en met slecht weer.
  • Kniptang om verstaging door te knippen, gelukkig niet gebruikt, maar wel nuttig om bij je te hebben.
  • Voor communicatie in noodgevallen hadden we een iridium satelliettelefoon aan boord met een Noodpakket sim kaart met 222 belminuten die 12 maanden geldig is. De Telefoon is een Motorola 9505 die ik op Marktplaats heb gekocht. Achteraf zou ik nu een nieuwe telefoon kopen. We hebben de satelliet telefoon één keer gebruikt om via de kustwacht de Radio Medische Dienst te bellen. Toen bleek de apart aangeschafte en nieuwe accu leeg te zijn, was nu geen probleem maar kan in een echt noodgeval wel erg vervelend zijn. Bovendien was deze satelliet telefoon niet in staat om data (weerberichten) te ontvangen. Met een nieuwe(re) telefoon kan dit wel en dan heb je een goede back-up voor als de SSB uitvalt. Ook handig om het nummer van de Nederlandse Kustwacht +31223542300 (en dus niet het 0900 nummer, want dat doet het niet vanuit het buitenland!) voorgeprogrammeerd te hebben. Ook al zit je ver van huis de Nederlandse Kustwacht helpt je uitstekend.
  • Veiligheidsplan waar op staat waar alles ligt. Ik zelf weet het wel te vinden, maar niet iedereen aan boord weet het.

Zeilen

  • Wij hebben een nieuwe Genua 1 en een nieuw grootzeil laten maken bij De Vries Sails in Makkum. De oude zeilen waren nog van 1996 en het grootzeil was echt versleten. De oude Genua 1 hebben we nog wel meegenomen en gebruikt van de Canarische Eilanden naar de Kaapverden en naar Suriname om zo de nieuwe Genua 1 wat minder bloot te stellen aan UV en op die stukken vaar je voor de wind en maakt het niet zo veel uit welke vorm je zeil heeft. Toch zou ik dat nu niet meer doen, te veel gewicht en gedoe. Wel kan je evt. met twee Genua’s varen (passaat zeilen) maar dat hebben wij nooit gedaan. Wij voeren tijdens de oversteek van Kaapverdië naar Suriname (‘s nachts) vaak met twee reven in het grootzeil. Als er dan en squall overkwam konden we de rolfok eenvoudig reven of zelfs wegdraaien. Dit kon je eenvoudig in je eentje doen waardoor de ander tijdens de wachten kon doorslapen.
  • Stormfok, nooit gebruikt maar zou ik zeker wel weer meenemen voor de veiligheid
  • Werkfok iets groter dan de stormfok. Deze hebben we nooit gebruikt en zou ik nu thuislaten
  • Genua 4 die je als rolfok op de voorstag kan voeren. Nooit gebruikt en zou ik nu thuislaten. Het strijken van de Genua1 en het netjes opvouwen is onderweg eigenlijk niet goed te doen en op een ankerplek is het ook onhandig. Bovendien hadden we eigenlijk geen plek om de Genua1 weg te stouwen. Kortom wij hebben altijd een Genua1 op de rolfok-installatie gehad.
  • Genua 4 die je met leuvers op de kotterstag voert, ca. 5 keer gebruikt als we met harde wind >20 knopen een aan de windse koers moesten varen. Hiermee bleef de boot goed te hanteren en rustig varen. Zou ik zeker weer meenemen. Voordeel is ook dat je hem op een kotterstag voert zodat je de Genua 1 eenvoudig kan inrollen als het harder gaat waaien. Wij hebben een wegneembare kotterstag, dat vond ik ideaal omdat je als het niet hard waait of je een voor de windse koers vaart (90% van de tijd) hij niet in de weg zit bij het overstag gaan.
  • Gennaker die we ook wel als spinnaker hebben gebruikt. Alhoewel wij helemaal geen ervaring hadden met zowel een gennaker als spinnaker hebben we dit zeil uiteindelijk veel gebruikt. Met name vanaf Bermuda naar de Azoren maar ook toen we via Ierland naar Schotland voeren hadden we periodes met weinig wind <10 knopen. Door de oceaandeining staan dan alle zeilen en de giek te klapperen. Een gennaker of spinnaker klappert niet zo snel (licht zeildoek) en zorgt dat het schip stabiel op de oceaandeining vaart. Overdag hebben we hiermee toch nog vele mijlen kunnen maken (bij nacht hebben we alleen bij heel stabiel weer enkele keren de genaker laten staan). Mede hierdoor kwamen wij op de Azoren aan met nog een volle dieseltank terwijl veel andere boten leeg waren en soms zelfs een stukje moesten dobberen. Ik zou iedereen adviseren wel een licht weer zeil mee te nemen.

Onderhoud onderweg

Wat ons erg tegenviel is de beschikbaarheid onderweg van onderdelen en watersportwinkels zoals we die in Nederland kennen. Of andersom, we zijn in Nederland ontzettend verwend met alle watersportwinkels. Onderweg klussen doen is daarom vaak ook lastiger dan het in Nederland te doen. In Coruña zitten nog wel een paar watersportzaken zoals Pombo en een uitgebreide jachtwerf bij Marina Seca. In Vigo hebben we ook nog een wat uitgebreidere watersportwinkel Jezus Betanzos gevonden. Daarna hebben we eigenlijk geen watersportwinkels meer gevonden in de Ria’s, langs de kust van Portugal en in Marokko. Op Tenerife zijn er wel weer watersportwinkels zoals de Spinnaker Shop (San Juan Bautista, 32 Santa Cruz de Tenerife). Op Grand Canaria zitten nog veel meer watersportwinkels maar daar zijn wij niet geweest. Op de Kaapverden is er weinig, al kunnen ze er wel van alles voor je maken. Er is een winkeltje met wat spullen en Raymarine elektronica in de Marina van Mindelo. Ook in Suriname is vrijwel niets te krijgen op watersportgebied. Er is wel een winkel Propellor op de Industrieweg Zuid 18C, maar die had een beperkt aanbod. Op Tobago is er niets te krijgen, maar Trinidad staat bekent om het onderhoud wat je voordelig aan je schip kan laten doen. Op Grenada zit zowel een vestiging van Island Water World en van Budget Marine. Dat zijn weer watersportwinkels zoals wij ze kennen, alleen wat duurder…

Van Grenada tot Martinique hebben wij niets gezien, maar in Martinique kan je in Le Marin vrijwel alles krijgen en is er ook prima service (zeilmakerij, scheepsmotoren etc). Ook in Sint Maarten kan je alles krijgen. In Bermuda, St. George zit wel een zeilmaker maar die is (zoals alles op Bermuda) duur, verder is er niet veel te krijgen. In Horta zit een redelijk goede watersportwinkel Mid Atlantic Yacht Services. Verder is onderhoud in Horta niet duur (zeilmaker, hout bewerken etc.). “Mannetjes” zijn ‘s avonds vaak in de haven.

EHBO en medicijnen

Wat je wel en niet mee moet nemen aan medicijnen vonden wij een lastige keuze. Wij hebben samen met een arts in het ziekenhuis van de vaccinatiedienst een lijst opgesteld. Daarvoor hebben we ook gekeken in diverse lijsten zoals de lijst van de kustzeilers en van de toerzeilers. Hieronder de – inmiddels geïntegreerde – lijst van de toerzeilers en de kustzeilers en onze eigen lijst.



Voor sommige medicijnen (bij ons alleen Oxycodon met morfine) heb je een verklaring nodig. In Schengenlanden een Schengenverklaring en daarbuiten een medische verklaring met een apostillestempel, die je in Den Haag moet halen. Zie ook de volgende link.

Tijdens onze reis is nooit naar de medicijnen of verklaringen gevraagd. Wij hebben ook maar weinig medicijnen nodig gehad (alleen oogzalf, azaron, desinfectie, Cinnarizine, tekentang en de thermometer), maar ik zou een volgende keer ook weer voldoende medicijnen meenemen want als je midden op de oceaan iets krijgt ben je blij dat je het bij je hebt. Het grootste risico was de ziekte Chikungunya die in Suriname en de hele Carib voorkomt. Zover wij weten is er weinig aan te doen behalve je zo goed mogelijk beschermen tegen de muggen, maar je de hele dag insmeren met DEET is ook niet zo heel gezond… In Suriname zaten wel veel muggen en ook Tijgermuggen die Chikungunya overbrengen. Wij hebben daarom in Suriname vitamine B12 geslikt in de hoop dat de muggen dan minder snel prikken. In de rest van de Caraïben waren er op de meeste ankerplekken weinig muggen.

Kinderen

Myrthe en Wouter vonden het altijd erg leuk als er andere boten met kinderen waren. In het begin vonden ze het lastig om met kinderen die geen Nederlands spraken te spelen maar dat veranderde al snel en na een paar maanden was dat geen probleem meer. Het is handig als een ander schip, ook met kinderen ongeveer dezelfde route vaart zodat je elkaar zo nu en dan tegenkomt. Wij hadden samen met andere Nederlandse boten een Whatsapp groep en we konden andere boten met kinderen ook volgen via Marinetraffic, zo lukte het prima om elkaar zo nu en dan te treffen. En verder ging Wouter er vaak met de dinghy op uit zodra we voor anker lagen en kwam dan terug met vriendjes en vriendinnetjes van andere boten. Het was leuk om te zien hoe snel ze Engels leerden als ze met kinderen uit andere landen speelden, je hoorde het dan echt per dag vooruit gaan.

School

Wij hebben onze kinderen Myrthe en Wouter les gegeven via de Wereldschool (taal, rekenen, lezen, schrijven). Andere schepen die we tegenkwamen hadden zelf boeken gekocht en deden het zonder de Wereldschool. Beide kan prima, maar wij vonden de samenwerking met de Wereldschool erg prettig en het was ook wel een goede stok achter de deur dat er iemand meekeek.

Wij hebben Wouter en Myrthe het jaar dat ze niet naar school gingen uitgeschreven, maar met de school wel afspraken gemaakt dat ze na een jaar weer terug zouden komen. Ook hebben wij van de school boeken en werkboeken voor Natuur, Geschiedenis en Topografie/Aardrijkskunde meegekregen. Het lesgeven ging soms gemakkelijk, maar soms ook moeizaam (Combinatie ouder en leerkracht is soms wel lastig…). We hadden de regel dat er pas op elektronica gespeeld mocht worden als school klaar was. Ook hebben wij de weekenden vrij gehouden en ook de woensdag was een “makkelijke” dag met maar twee blokken in plaats van vier. Meestal waren we rond de lunch wel klaar met school en konden we ‘s middags rondkijken. Tijdens de grotere oversteken hebben wij geprobeerd zo veel mogelijk vast te houden aan dit schema waarbij we dan meestal drie in plaats van vier blokken deden, enerzijds omdat het wat structuur gaf aan de dag, en Myrthe en Wouter bezig hield, en anderzijds omdat we zo meer tijd hadden als we ergens in een haven of voor anker lagen en dan ook vrije dagen of vakantie konden inplannen. In het algemeen lukte het vrij goed om tijdens het varen school te doen, al is schrijven op een schommelende boot wel lastig, en als het er wat wilder aan toe ging en de kinderen werden misselijk dan lukte het ook niet meer.

Nu we terug zijn en Myrthe en Wouter weer in de volgende groep zitten heb ik het idee dat ze de lesstof van vorig schooljaar prima beheersen, ze kunnen goed meekomen. Wel had met name Wouter de eerste weken moeite om zich een hele dag te concentreren op school.

Huis

Wij hebben ons huis verhuurd, wat ons prima bevallen is. Ondanks dat je je huis verhuurt, kan je aan de Inspecteur van de Belastingen vragen om je huis belastingtechnisch toch in Box 1 te laten vallen via de regeling Tijdelijke verhuur eigen woning. Het gaat er hierbij om of een jaar nog als tijdelijk wordt gezien, maar van andere boten weten we dat hierin bij reizen tot 2 jaar vaak wordt toegestemd.

Om je huis te verhuren heb je formeel toestemming van de hypotheekverstrekker nodig. Je kan ook gewoon je mond houden (deden veel andere vertrekkers), maar wij hebben wel toestemming gevraagd en na wat heen en weer gemail ook zwart op wit gekregen bij de ING volgens een regeling bedoeld voor expats die voor een periode naar het buitenland gaan en hun huis willen aanhouden.

Website

Om onze familie en vrienden op de hoogte te houden hebben we deze website gemaakt. Het was wel even wat werk (een weekend puzzelen) en toen hadden we al een eerste versie van onze site. Er zijn verschillende mogelijkheden om een site te maken, maar wij hebben bij Ermis een hostingpakketje voor minder dan tien euro per jaar genomen met eigen domeinnaam en daar WordPress (gratis) op geïnstalleerd. Wat wij erg handig vonden is dat we blogs konden plaatsen per e-mail zodat we via de SSB, ook als we tijdens de langere oversteken onderweg waren, toch konden bloggen. Het is wel handig dit goed te testen voor je vertrekt, en ook voor je weer een grotere oversteek maakt.

De website heeft prima gefunctioneerd en de service bij Ermis is echt uitstekend. We hebben de volgende problemen gehad:

bepaalde (grotere) bestanden werden heel vaak gedownload van onze site waardoor we over onze verkeerslimiet gingen en de site op zwart ging. Gelukkig had ik de meeste van onze foto’s al op Picasa staan en met een linkje in de blogs opgenomen. Toen ik de grotere foto’s die nog op onze site stonden ook op Picasa had gezet was dit probleem opgelost.

Plaatsen van blog via e-mail werkte niet meer voor de oversteek van Engeland terug naar huis, als work-around gevraagd aan vriend in Nederland om blog te plaatsen en was na mailtje aan Ermis binnen een dag opgelost.

Tips:

  • Zet je foto’s/bestanden niet zo op je site dat iemand ze heel vaak kan downloaden
  • Bescherm de login pagina van je website tegen login-robots. Wij hebben dat gedaan door de URL van de inlogpagina te wijzigen.

Eten onderweg en tijdens de oversteek

Een goede catering, met name tijdens het zeilen is essentieel. Wij hebben 2 hele kleine kookboekjes meegenomen, voor ideetjes onderweg (koken uit blik, koken aan boord). Koken aan boord tijdens het zeilen vergt toch nadenken en een andere aanpak dan thuis (vanwege de deining).

Tips:

  • Een muggi is erg handig
  • Wij hadden tijdens de oversteken anti slip-matjes (te krijgen bij Action/Blokker/etc.). Dit was erg handig en voorkwam dat alles de hele tijd over het aanrecht vloog.
  • Wij hadden nog een broodbakmachine mee, die hebben we een paar keer gebruikt als we geen brood konden krijgen, maar hij gebruikt wel veel elektriciteit, dus je moet tijdens het bakken eigenlijk wel de motor bijzetten of zon hebben op de zonnepanelen. Anderen waren enthousiast over een broodpan waarmee je brood op het fornuis kan bakken. Aangezien je vrijwel overal brood kan krijgen denk ik nu dat je ook prima met voldoende afbakbroden uit de voeten kan. Deze zijn overigens niet overal te krijgen. In Europa, Suriname, Martinique en Sint Maarten konden we ze krijgen, maar in de rest van de Carieb niet, dus je moet ze wel voldoende inslaan als het kan.
  • Koop groente en fruit als het kan ongekoeld dan blijft het -zeker buiten de koelkast- langer goed.
  • Over het algemeen konden we onderweg goed bevoorraden. Het is handig rekening te houden met:
  • Kaapverdië heeft minder keuze in producten (ook groenten en fruit). Echter ze hebben buiten de koelkast houdbare yoghurt (met smaakje) en kartonnetjes met crèmesaus, ideaal.
  • In de Caraïben kan je niet overal alles krijgen, en wat je kan krijgen is vaak erg duur. Het is daarom handig om houdbare spullen in te slaan op de volgende plaatsen: Suriname, Grenada, Martinique/Guadeloupe, Sint Maarten/St. Martin of US Virgin Islands. Op Sint Lucia, Dominica, BVI’s (Road Town) en Bermuda is ook vrijwel alles te krijgen maar zijn de prijzen aanzienlijk hoger.
  • Typisch Hollandse producten kan je inkopen in Suriname (Choi’s of Tulip supermarkt in Paramaribo), op Sint Maarten bij Le Grand Marché. Voor Myrthe en Wouter was dat feest als de voorraden stroop, pindakaas, muisjes, Speculoos etc. werden aangevuld.
  • Vooraf handig meenemen vond ik lang houdbare tortellini, gnocchi, hamburgers en rookworst, kant en klare pakken broodmix, blikjes, variatie sauzen, nog af te bakken stokbroden, pureepoeder.
  • Verder gebruikten we een netje om fruit (snel rijp) in te hangen. Maar ook onder de vlonders hebben we plastic mandjes voor groenten (tomaten, aardappels, uien, courgette, witte kool, wortelen, komkommers) en fruit (appels, sinaasappels, ananas). De kunst is om groente en fruit ongekoeld te kopen. Bananen hingen we altijd apart op. Nootjes zijn onderweg heel duur. Vanaf Kaapverdië tot en met Tobago zijn verse melkproducten minder verkrijgbaar en is alleen houdbare melk te krijgen.
  • Wij hadden één 5 liter gas fles en één campinggas 3 liter fles bij ons. In Spanje en Portugal is Campinggas erg handig omdat ze hier vaak moeilijk doen over het vullen van buitenlandse gasflessen. Campinggas is echter wel overal verkrijgbaar. Ook in Schotland was Campinggas handig. Voor Kaapverdië, Suriname en de Caraïben vond ik een 5 liter gasfles handiger en aanzienlijk goedkoper. Ik zou nu twee 5 liter flessen meenemen en één Campinggas fles om in Europa ook overal makkelijk gas te kunnen krijgen. Als je voorbij de Canarisch eilanden bent kan je dan eenvoudig je Campinggas opgebruiken en weg stouwen.

Kortingen in Jachthavens

Het lidmaatschap van de Nederlandse Vereniging van Toerzeilers geeft korting in de volgende havens, maar dan moet je wel je pasje bij je hebben:

Daarnaast konden wij in de haven van Viano do Castelo een (handgeschreven) kortingsbon voor een aantal andere Portugese havens waaronder Douro Marina (Porto), Lagos, Oeiras en een haven op Madeira, handig om hier even naar te vragen.

Scheeps Verzekering

De Verzekering kan je onderweg aanpassen, wij hebben de “standaard” verzekering in La Coruña aangepast naar groot kwadrant, op de Canarische Eilanden naar extra groot kwadrant en op de Kaapverdië naar Caraïben/Suriname. Er zitten ook verschillen tussen de verschillende verzekeringen, zowel qua voorwaarden als premie. Wij betaalden Euro 245 per kwartaal voor het extra groot kwadrant (inclusief Kaapverdië en Azoren) en Euro 394 per kwartaal voor de Caraïben/Suriname (Kuipers Verzekeringen met 50% Bonus Malus korting)

In- en Uitklaren

Zodra je buiten Europa komt wordt je geacht in en uit te klaren. Daarbij gaat het enerzijds om het schip en anderzijds om de mensen aan boord. In het algemeen gaat het in een keer maar soms moet je naar twee of zelfs drie verschillende locaties. Het systeem werkt zo dat je om in te klaren een uitklaringsbewijs vanuit het vorige land moet hebben. Als je naar de Canarische Eilanden gaat kan je inklaren (hebben wij wel gedaan op Tenerife), maar andere schepen hebben het niet gedaan. Uitklaren kan ook op Tenerife, maar je krijgt ook een document mee in de Marina La Gomera wat ook voldoet in Kaapverdië.

In de Caraïben wordt steeds meer gebruik gemaakt van Sailclear om (deels) via de computer in te klaren. Een account kan je al voor vertrek aanmaken, is makkelijker dan in een heet kantoor op Grenada (moet je wel je account en wachtwoord onthouden…). Sailclear wordt gebruikt in de volgende landen: Cayman Islands, Bermuda, Grenada, Saint Lucia, Saint Kitts and Nevis, Brittisch Virgin Islands, Montserrat, Dominica, Anguilla, Turks and Caicos Islands en Curaçao. Op Antigua gebruiken ze een vergelijkbaar maar wel net anders systeem ESeaClear.

Overigens moet je ook met deze systemen nog steeds de nodige formulieren invullen, maar het zijn er wel een stuk minder geworden. Volgens de regels zou je direct bij aankomen moeten inklaren, ook als je ´s avonds of ´s nachts aankomt. In de praktijk is dat wel wat relaxter, ´s nachts zijn de kantoortjes gesloten en als je iemand uit zijn bed trommelt is hij echt niet blij en betaal je overtime fee. Let wel op met uitklaren, want als je buiten de gewone openingstijden (weekend, eind van de middag) uitklaart moet je ook overtime fee betalen.

De duurste landen om in te klaren waren Bermuda en de Brittisch Virgin Islands.

Fototoestel

Het is erg leuk een waterdicht fototoestel bij je te hebben. In de Caraïben zie je prachtig koraal, vissen en schildpadden onder water. Wij vonden het erg leuk daar ook foto’s en filmpjes van te kunnen maken. Ook bij slecht weer of als er veel water over komt is het fijn als je camera tegen water kan. Een GoPro is leuk om te filmen of foto’s mee te maken en kan je ook leuk aan een pikhaak vastmaken om zo de dolfijnen bij de boeg van je schip onderwater te filmen.

De Reis

De route

Na een jaar hebben we ruimt 12 duizend mijl afgelegd, zijn we in 26 landen geweest, en hebben we 50 eilanden bezocht. We hebben ervan genoten en alles was meer dan de moeite waard, maar sommige plekjes hadden iets extra bijzonders en werden ook niet door iedereen aangedaan. Onze route liep via de kanaal eilanden naar Coruña. Via de Ria’s, naar de Algarve en vandaar via Marokko naar de Canarische  Eilanden naar Kaapverdië. Midden december zijn we overgestoken naar Suriname (14 dagen) waar we net voor kerst aankwamen. Eind januari zijn we naar Tobago gevaren, vanuit Tobago naar Grenada en door de Caraïben via Antigua en Barbuda naar Sint Maarten gevaren. Vanaf Sint Maarten zijn we via Sint Eustatius en Saba naar Saint Croix en Sint John gevaren en vandaar naar de BVI´s. Terug zijn we via Bermuda en de Azoren gevaren en aan het eind zijn we via Ierland en Schotland (Caledonisch Kanaal) terug gevaren naar Nederland. Van de in totaal 393 dagen dat we onderweg waren hebben we 121 dagen gevaren, zijn we 77 nachten (deels) op zee geweest, hebben we 136 nachten geankerd op 60 verschillende ankerplekken en 126 nachten in 36 verschillende havens gelegen en 41 nachten aan 19 verschillende moorings gelegen. Hierbij valt op dat je in de Spaanse Ria’s goed kan ankeren en dat we van Tobago tot en met Bermuda alleen maar voor anker en een enkel nachtje aan een mooring hebben gelegen. Dit komt enerzijds omdat de Caraïben zich erg goed lenen om te ankeren (wind komt altijd uit zelfde hoek, lekker warm, dus even in zee stappen bij een landing is geen probleem) en anderzijds omdat er weinig havens zijn die ook asociaal duur zijn. In Kaapverdië hebben wij alleen in Mindelo in een haven gelegen, maar ik adviseer iedereen om daar voor anker te gaan. De pontons in de haven schudden heen en weer op de deining en er ontstaat veel schade aan schepen in de haven. Wij hadden schade aan het roer dat langs een ketting schuurde waarmee de pontons geankerd waren, de Tisento had schade aan een zwemtrap en verder zijn er bij veel boten landvasten gebroken.

Bijzondere plekjes

Hieronder beschrijf ik plekken waar we geweest zijn en waar niet iedereen komt. De meer gebruikelijke plekken zoals de Canarische Eilanden, of de meer “standaard” winward en leeward eilanden beschrijf ik hier niet, niet omdat ze niet mooi of bijzonder zijn, maar om dat je daar toch wel komt.

Spaanse Ria’s

Na Finisterre kom je in de Ria’s. Wij vonden het een prachtig gebied waar je heerlijk kan varen. De Ria’s zijn beschut, vaak ligt er ook voor de ingang een eiland. Er is van alles te zien, en er zijn leuke uitstapjes te maken naar Santiago de Compastela en Pontevedra. Plaatsen als Santiago de Compastela, Combarro en Pontevedra zijn erg toeristisch maar de meeste andere ankerplekjes en stadjes zijn erg rustig en authentiek Spaans. Op de meeste plaatsen kan je prima ankeren, behalve bij Vigo daar vonden wij het handiger om in de haven te liggen. De eilanden Cies en Ons in het “Parque nacional Islas Atlánticas de Galicia”, zijn prachtig. Bij deze eilanden heb je wel een ankervergunning nodig. Die kan je vooraf aanvragen op de site. Hier kan je ook een vergunning aanvragen voor andere Spaanse National Parcs zoals de wandeling naar de top van El Teide. Wij hebben ruim drie weken rondgevaren in de Ria’s van Finisterre tot Bayona en we hadden het niet willen missen.

Isla Berlenga

Isla Berlenga is een leuk eilandje voor de Portugese kust te hoogte van Peniche. Er zijn allerlei grotten, tunneltjes en doorgangetjes waar je met je dinghy doorheen kan varen. Onze kinderen vonden het fantastisch en wij trouwens ook! Je kan over het eiland wandelen naar een oud fort en bij een strandje zwemmen. Overdag komen er veel dagjesmensen en wordt het druk maar aan het eind van de middag wordt het heerlijk rustig tot ‘s ochtends een uur of 10. ‘s Nachts kan je aan een mooring liggen die overdag gebruikt wordt voor de boten die de dagjesmensen brengen. Overdag moet je ankeren. Het wordt snel diep en je ligt al snel op ca 8-10 meter diep water. Het kan er ook nogal rollen als de wind loodrecht op de golven staat. Leuke stop bij rustig weer.

Langs de Portugese kust zijn verder Porto en Lissabon prachtige en leuke steden om aan te doen. Bij Lissabon kan je in verschillende havens liggen,maar ook prima voor anker of aan een mooring bij Seixal, waar wij gratis lagen en met een ferry zo in Lissabon waren. De aanloop van rivieren aan de Portugese westkust (Bijv. Rio Douro, Ria de Aveiro) kunnen gevaarlijk worden als er hoge golven staan. Daar hebben wij verder geen last van gehad, maar goed om in je planning mee te nemen. De aanloop van de Taag bij Oeiras (Lissabon) was bij ons wel spannend omdat we net binnenkwamen toen een harde ebstroom (springtij) opbokste tegen de Atlantische deining. Niet aan te bevelen, staande golven, brekers en veel stroom tegen. Zeker met springtij handig om rond getijdenwissel aan te komen.

Marokko

In Marokko zijn verschillende havens, maar Bouregreg marina in Rabat is wel een van de meest toegankelijke. Het is een prima jachthaven met alle faciliteiten en moderne drijfsteigers waar je aan ligt. Er is goed openbaar vervoer (tram naar Rabat en vandaar trein) en je kan in de medina van Salé voldoende eten kopen. De jachthaven is veilig (het jacht van de koning of vrienden van de koning ligt er ook aan een aparte steiger) en ligt aan de Bouregreg-rivier, net voor de brug links. Je kan de haven alleen veilig bereiken als er minder dan 2 meter deining staat en alleen rondom hoogwater. Handig om voor je hiernaartoe vertrekt ook de gribfiles met de golfhoogte bij Rabat te checken en te plannen dat je rondom hoogwater aankomt. Mocht je onverhoopt de haven niet in kunnen,, dan kan je uitwijken naar Mohammedia 30 mijl zuidelijker. Let op: de marina van Casablanca is geen optie. Deze is al jaren gesloten en hier mag je niet liggen, je wordt er weggestuurd. Bouregreg-marina verleent een uitstekende service door met een bootje naar buiten te varen en je naar binnen te loodsen. Je kan ze oproepen op VHF 10. Vaak nemen ze en paar bootjes tegelijkertijd mee naar binnen. Het is zeker aan te raden van deze service gebruik te maken, want er ligt een golfbreker onder water die niet heel goed zichtbaar is.

Naar binnen varen als de haven gesloten is, is echt af te raden, er staan dan gevaarlijke brekers bij de ingang. Hou je camera klaar als je de monding van de Bouregreg-rivier op vaart, is een prachtig gezicht met aan stuurboord de Kasbah of the Udaya en daarachter de medina van Rabat en aan bakboord de medina van Salé en vissersbootjes langs de rivier. Zodra wij bij de haven kwamen moesten we afmeren bij een douanesteiger en konden we inklaren. Douane was zeer vriendelijk, op sommige boten kwam ook nog een hond snuffelen maar allemaal erg vriendelijk.

Marokko zelf is heel gastvrij en echt Afrikaans/Islamitisch, en daarmee echt anders dan de andere bestemmingen langs het rondje Caraïben die toch allemaal sterk door het westen zijn beïnvloed.  Rabat is een prima uitvalsbasis om uitstapjes te maken naar andere steden in Marokko, dat kan zowel met een huurauto als met de trein. Wij zijn naar Fès, Casablanca, Chefchaouen en Tetouan geweest. Fès en Chefchaouen vond ik het mooist, Tetouan is minder toeristisch en daardoor ook authentieker.

Kaapverdië

Van Kaapverdië wordt vaak alleen Mindelo bezocht of het wordt helemaal niet aangedaan op weg naar de Caraïben. Wij zijn op Sal, São Nicolau en São Vicente geweest. Voordeel van de route via Kaapverdië is dat je de tocht opdeelt en dat je goed in de trade winds zit waardoor de oversteek naar de overkant makkelijker wordt, maar het is natuurlijk wel wat langer dan als je direct vanuit de Canarische Eilanden oversteekt naar de Caraïben. Als je ervoor kiest om Kaapverdië aan te doen zou ik zeker wat meer eilanden bezoeken dan alleen Mindelo op São Vicente. Sal is droog en kaal, maar het plaatsje Palmeira waar je uitstekend kan ankeren is erg idyllisch. Als je in het donker aankomt wel opletten want het havenhoofd is verlengd en dat staat nog niet op de Navionics kaart, maar wel duidelijk in de Imray pilot beschreven.

Ik heb van Sal genoten, de mensen zijn vriendelijk, en nadat je er een paar dagen ligt begonnen wij ons echt thuis te voelen. Op Sal is ook redelijk wat te doen en er is goedkoop vervoer met minibusjes. Inklaren op Sal was wel wat gedoe omdat we naast de Port Police in Palmeira ook nog naar Immigration op het vliegveld bij Espargos moesten en ze ons daar vervolgens vier uur lieten wachten omdat de vluchten voorrang hadden. Gelukkig hadden ze er wel goed Internet…

São Nicolau vond ik erg mooi, al is de ankerplaats bij Tarafal minder beschut, waardoor je er meer rolt. São Nicolau is prachtig groen en ook veel hoger dan Sal. Je kan er prachtig wandelen, o.a. op de berg Monte Gorde en je kan met de bus naar Ribeira Brava,de hoofdplaats van het eiland.

Mindelo op São Vicente is een leuke en veel grotere stad. Mindelo is ook een goede plek om te bevoorraden (markt, supermarkt) voor de oversteek naar de Caraïben of Suriname. Ook is het leuk om (met de ferry) een dag naar São Antao te gaan en daar te wandelen. Wij hebben in Mindelo in de haven gelegen, maar ik vond dat totaal geen succes, de steigers gaan behoorlijk te keer op de deining. ‘s Nachts lag je ook niet echt rustig als je schip heen en weer werd geschud. Veel boten hebben ook schade opgelopen in de haven, zo is bij ons het roer beschadigd door de ketting waarmee de steigers geankerd zijn. Andere schepen hadden een kapotte zwemtrap, gebroken landvasten en gesprongen fenders. Je kan bij Mindelo ook uitstekend ankeren en dat zou ik een volgende keer ook zeker doen. De dinghy kan je voor een paar euro achterlaten bij de marina je ligt veel comfortabeler en spaart ook nog geld uit. Kan je bovendien vast wennen aan het voor anker liggen want aan de overkant doe je niet anders.

Het WiFi Internet in de haven was veel duurder dan een SIM-kaartje kopen. Voor een paar tientjes koop je een pre-paid SIM-kaart en met een oude I-Phone die ik als hotspot had geconfigureerd hadden we zo op de boot prima internet.

Suriname

Suriname wordt eigenlijk alleen door Nederlandse schepen aangedaan. Er is ontzettend veel te zien en als je er heen gaat moet je er wel rekening mee houden dat je er minimaal 2-4 weken nodig hebt om een beetje een indruk van Suriname te krijgen. Ik vond het fantastisch om na twee weken op zee te zijn geweest de Suriname-rivier op te varen en langs Paramaribo te varen. Als je de rivier opvaart moet je  je melden bij de MAS (Maritieme Autoriteit Suriname), kan gewoon in het Nederlands. Als er vrachtschepen met bijv. Bauxiet aankomen moet je uit de vaargeul. Pas in het donker wel op dat je niet te ver uit de geul gaat varen want daar kunnen visnetten staan. (Wij zagen ze op een paar meter naast de boot staan toen we al voorbij voeren…). Als het eb wordt, en je tegenstroom krijgt, kan je tijdelijk ankeren bij Fort Nieuw Amsterdam (wel toestemming vragen aan MAS). Overigens loopt de vloed op de Suriname-rivier langer door dan bij de monding (HW Domburg anderhalf uur later dan HW monding Suriname-rivier). Normaal vaar je direct door naar Domburg waar je aan een mooring kan liggen of naar Waterland (paar mijl verder om de bocht) waar een kleine marina is.

Inklaren in Suriname is wel omslachtig. Wij moesten naar drie verschillende adressen toe. Gelukkig zijn ze wel relaxed, dus toen wij pas na een paar dagen kwamen inklaren was dat geen probleem. In Suriname veranderen de regels vaak, dus je kan het best checken op Noonsite of vragen bij Domburg Harbour Resort of bij Marina Waterland.

In Suriname is van alles te doen, Paramaribo incl. een rondleiding door Fort Zeelandia, Fort Nieuw Amsterdam, bezoek aan een plantage langs de Commewijne rivier, een paar dagen naar de bovenloop van de Suriname Rivier, bijv. Botopassi incl bezoek Pikin Slee waar je je in Afrika waant, een bezoek aan Bigi Pan via met enorme hoeveelheid vogels (bigipas.adventures@yahoo.com), vlindertuin in Lelydorp, naar het oerwoud etc. Het boek Buitenkansjes beschrijft alle uitstapjes en is wel een must om te hebben.

Erg handig is om een auto te huren, kan bij Ricky voor 10 euro per dag, bij Domburg of Waterland weten ze wel hoe je hem kan bereiken. De wegen zijn wel slecht en in het donker rijden vond ik wel spannend.

Tobago

Man of War Bay bij Charlotteville op Tobago vond ik het meest authentieke en idyllische ankerplekje waar we zijn geweest. Wij lagen schuin voor Pirates Bay (een klein baaitje in de grotere Man of War Bay) voor anker samen met nog een stuk of zeven andere schepen. Je kan er prima ankeren, je ligt goed beschut. Het wordt wel vrij snel dieper maar als je een beetje zoekt lukt het ook wel een plekje te vinden van ca. 5-8 meter diepte. Het plaatsje Charlotteville is heel rustig, je kan heerlijk naar het strand op Pirates Bay waarachter direct het regenwoud begint. Verder kan je een wandeling maken naar de Agyle watervallen, prachtige duiken maken in bijv. Speyside, of een uitstapje maken naar Little Tobago. Roxborough vond ik niet heel bijzonder, maar de bustocht over het eiland is wel leuk. Wij voelden ons hier heerlijk thuis en hadden nog wel wat langer willen blijven…

Wij zijn niet naar andere baaien op Tobago geweest, maar is vast ook prachtig om te doen. Let wel op dat je als je naar de andere kant van Tobago gaat je moet uitklaren en aan de andere kant weer moet inklaren…

SABA & Sint Eustatius

Saba vond ik een van de mooiere eilanden in de Caraïben die we gezien hebben. En zeker het mooiste stukje Nederland dat ik ken! Het is vrij klein en komt met steile kliffen uit zee. Het is prachtig groen en je kan er naar het hoogste punt van Nederland, Mount Scenery, wandelen, wat een leuke tocht is vanuit Winwardside. De mensen zijn erg vriendelijk, en er rijden Nederlandse politieauto’s rond. Saba heeft een kleine haven, maar de jachten liggen aan moorings. Er zijn een paar moorings aan de zuidzijde voor de haven, maar dan lig je wel onbeschut op open zee. De meeste jachten liggen aan moorings voor Ladder Bay aan de westzijde van het eiland. Hier lig je redelijk beschut, maar met ruiger weer kan het behoorlijk te keer gaan. Het lastige op Saba is aan land komen. Er zijn twee mogelijkheden, of met de dinghy naar de haven of naar The Ladder. Wij zijn toen we aankwamen met onze 2,5 PK dinghy naar de haven gevaren waar je kan inklaren, maar er zijn stukken met meer golven en daar werden we -zeker tegen de wind in- zeiknat, bovendien is het een eind varen. Als je een grotere dinghy hebt, zeker als je kan planeren is dit wel een goede en zeker de makkelijkste optie. De andere optie is naar The Ladder te varen waar de inwoners tot in de de vorige eeuw aan land kwamen. De landing is hier wel lastig op een steil kiezelstrand. Vervolgens moet je je dinghy over de stenen tillen zodat hij veilig ligt. Het beklimmen van de 483 treden (volgens Myrthe) van The Ladder vond ik eigenlijk wel leuk, en de trap is -alhoewel hij niet meer onderhouden wordt- nog prima te beklimmen.

Sint Eustatius is ook mooi, zeker de wandeling naar de krater vond ik prachtig. Het is minder verzorgd dan Saba, maar je ligt bij Oranjestad goed beschut aan een mooring waar je ook makkelijk aan land kan gaan. Oranjestad is een leuke plaats om te zien met een mooi fort. Ook kan je prachtig snorkelen bij de oude kademuur die inmiddels in zee is verdwenen of een duik maken met een van de duikscholen.

Barbuda

Barbuda is het eiland met de mooiste en leegste stranden dat we gezien hebben. Het is er heerlijk rustig en wij lagen bij Cacao Point samen met nog twee andere schepen voor een prachtig maagdelijk wit strand waar je eindeloos langs kon wandelen, met achter je alleen je eigen sporen in het zand. Prachtig! Wel goed opletten als je aan komt varen, liefst als de zon hoog staat, zodat je alle riffen goed kan zien. Met een bemanningslid op de voorpunt, en bijv. een Navionics kaart is het dan prima te doen. Je kan er prima ankeren in zandgrond, het water is er prachtig helder en bij Spanish Point kan je ook heerlijk snorkelen. Je vaart met je dinghy naar het rif en je kan je dinghy onderwater vastbinden aan het koraal. Op land is verder niet heel veel te zien, de charme van Barbuda is echt het strand. Wij hebben ook nog bij Louis Mouth in Low Bay gelegen vanwaaruit je zo over het strand naar de lagoon kan lopen. Als je je dinghy naar de lagoon tilt kan je met je dinghy naar Codrington varen, maar je kan ook een watertaxi bellen. Meestal kom je via Antigua waar je in English Harbour inklaart. In Codrington kan je dan wel uitklaren (wel even melden bij het inklaren), duurt wel even want ook hier moet je naar drie verschillende huisjes in het dorp toe. Ontzettend leuk is een tochtje naar het Fregat Bird Sanctuary met George Jeffrey die je kan oproepen op de marifoon en die je bij Louis Mouth komt ophalen.

Virgin Islands

De Virgin Islands bestaan uit een aantal U.S. Virgin Islands (U.S.V.I.) en de Brittisch Virgin Islands (B.V.I.). Los van Saint Croix (U.S.V.I.) liggen de eilanden dicht bij elkaar en is de zee tussen de eilanden heel beschut (nauwelijks deining) en kan je er heerlijk zeilen. Het is een prachtig gebied waar je ook heerlijk kan snorkelen en duiken. Het zeilen is hier echt super relaxed, met kleine afstanden van ca 10 mijl. Je kan ook vaak even ankeren voor de lunch, of om of even te snorkelen en dan verder varen naar een volgend eiland of een volgende baai.

Met name de B.V.I. zijn wel behoorlijk duur, maar wij hadden ons schip op Sint Maarten en Saint Croix volgeladen en dan is het prima te doen. Op de B.V.I. kan je eigenlijk overal ankeren en op sommige plaatsen kan je een day-mooring gebruiken zoals bij The Bath. Hiervoor moet je wel betalen maar hoe dat precies werkt is me nooit duidelijk geworden, gelukkig zijn we nooit gecontroleerd… Op de Sint John (U.S.V.I.) is het gebruik van een mooring (15 $ per nacht) verplicht en je betaalt deze dan door het invullen van een creditcard formulier of bij een loket.

Voor de U.S.V.I. moet je een visum hebben. Onder andere op Noonsite staat beschreven dat je ook een visum kan krijgen door vanuit Road Town (B.V.I.) met een ferry naar de U.S.V.I. te gaan. Omdat je dan met een ferry het land binnenkomt, kan je gebruik maken van het Visa Waiver Program waarmee je dan later met je eigen schip ook weer naar de US Virgin Islands schijnt te kunnen. Alhoewel de visa op deze manier goedkoper zijn moet je wel voor alle opvarenden een retourtje met de ferry boeken en ben je een dag kwijt en moet je eerst naar de B.V.I.’s varen. Wij hebben dat niet geprobeerd en hebben onze visa gehaald op het Amerikaanse consulaat in Amsterdam. Hierdoor konden we direct vanuit Saba naar St. Croix varen, zonder dat we eerst naar de BVI’s hoefden.

Op de Virgin Islands vonden wij St. Croix en met name Buck Island bij St. Croix prachtig. Bij Buck Island kan je ankeren en kan je ook de nacht blijven, je moet hier wel een vergunning voor hebben. Deze kan je halen in Christiansted bij het Fort Christiansværn. Je moet wel een copy zeebrief, een copy paspoort met je foto en een document waarop je adres staat bij je hebben. Wij kregen de vergunning direct mee, maar soms duurt het een paar dagen. Maar het is het meer dan waard, wij lagen er ‘s avonds en ‘s nachts helemaal alleen, echt prachtig!

Ook St John is erg mooi, de zuidzijde van het eiland is erg rustig, hier lagen wij ook steeds alleen in een baai. Erg anders dan de noordzijde van St John, want daar is het net als in de BVI’s wel druk met voornamelijk charterboten die er voor 1 of 2 weken verhuurd worden. Op de BVI’s vonden wij Anegada, Little Jost van Dyke, Norman Island en Peter Island erg de moeite waard.

Azoren

Een van de mooiste gebieden waar we geweest zijn, zijn de Azoren. Prachtig groen en je kan er fantastisch wandelen. de mensen zijn ontzettend vriendelijk en behulpzaam. Ankeren is er lastig omdat het vaak snel diep wordt uit de kust. Er zijn inmiddels op vrijwel alle eilanden goede havens die niet duur zijn (ca. 12 Euro/nacht). Ook boodschappen en restaurants zijn er een stuk goedkoper dan wij in Nederland gewend zijn. Zeker als je van het dure Bermuda komt is het verschil groot. Toen we net aankwamen op Flores zei een mede-zeiler “Waarom zijn we eigenlijk helemaal naar de Caraïben gevaren?” Veel boten varen direct naar Horta op Faial en maken daar een tussenstop voordat ze verder naar het vasteland varen. Ik zou zeker aanbevelen ook andere eilanden aan te doen. Wij vonden juist Flores en São Jorge ook nog leuker en mooier dan Faial.

Wij zijn eerst naar Lajes op het eiland Flores gevaren. Dit is een prachtig eiland. Je kan er prachtig wandelen of een dagje met een gehuurde auto het eiland bekijken. Ook de plaats Santa Cruz is leuk om naar toe te gaan, met een walvis museum. Let wel op de windrichting want de haven wordt met NO-wind erg onaangenaam.

Horta is ook mooi en je kan er goed bevoorraden en onderhoud aan je schip uitvoeren. Er is een goede watersportwinkel (Mid Atlantic Yacht Services), en je kan er ook prima je zeilen etc. laten repareren.

São Jorge is ook weer een prachtig wandeleiland met ook nog de meest vriendelijke havenmeester José de Dias en een leuke haven waar je prima ligt. Ook weer prachtig groen, met steile kliffen.

Terçeira is weer een wat groter eiland met een aantal indrukwekkende grotten. Hier kan je in twee havens liggen, bij Angra do Heroísmo (wat de mooiste historische stad is) en in Praia da Vitória waar je wat rustiger ligt. Op Terçeira zijn ook goede supermarkten en kan je prima inkopen doen voor de oversteek naar het vaste land van Europa. Als je op Terçeira tijdens het straatfeest Sanjoaninas in Angra do Heroísmo kan zijn dan is dat een aanrader! Het kan dan wel lastig zijn om een plek te vinden in de jachthaven van Angra de Heroismo en je kan dan misschien beter in Vitória gaan liggen en met de bus of auto naar het feest toe gaan.

Ierland & Schotland

Wij hebben ervoor gekozen om op de terugweg via Ierland, Schotland en het Caledonisch kanaal te varen. Wij waren getipt door de Distant Shores dat dit een mooie route was en het kwam ons goed uit omdat we voor de school weer begon thuis wilden zijn, en daarom niet te laat vanuit de Azoren wilden vertrekken. Hierdoor hadden we wat speling van ca. 1 juli tot 15 augustus en die konden we mooi gebruiken om de Ierse zee en Schotland te verkennen. Wij zijn direct naar Cork gevaren omdat vrienden ons daar kwamen bezoeken. Bovendien moesten we vanaf de Azoren voor een storm eerst uitwijken naar Coruña, anders was Baltimore ook een prachtige bestemming geweest. In Cork is de leukste plek om te liggen Cork City Marina. Dit is een steiger in de stad vlak bij het centrum waar je prima ligt. Er is ook stroom en je kan gebruik maken tegen gereduceerd tarief van een zwembad en douches van het nabijgelegen Clarion Hotel (wel verplicht badmuts op in het zwembad…). Wij vonden Cork een erg leuke en gezellige stad. Alternatief is een haven bij Crosshaven, maar daar is weinig te beleven en bovendien duurder. In Cork City Marina betaal je tot 12 meter Euro 20 per nacht.

De zuidkust en de Oostkust van Ierland vonden wij niet heel bijzonder. Bij Kilmore Quay zijn de eilanden Little en Great Saltee de moeite waard, zeker als er net een vogel kolonie is neergestreken op Great Saltee. Je kan er voor anker gaan, maar ook met een bootje vanuit Kilmore Quay naar toe. Ook Dublin vonden wij leuk. Op aanraden van Ierse zeilers zijn wij in Howth gaan liggen waar een prima jachthaven is en waar je ook leuk kan wandelen.Je kan dan eenvoudig met de trein (half uurtje) naar het centrum van Dublin.

Isle of Man is een mooi eiland, maar ook wel toeristisch. Er is veel te doen, in Peel lig je prima, maar niet goedkoop. Wij betaalde voor 12 meter ruim Euro 50 per nacht. Er is prima busvervoer en je kan met een buskaart (1 of 3 dagen) over het hele eiland en oo in alle trammetjes (elektrische tram, stoomtram, paardentram etc.) Voor kinderen zijn de trammetjes erg leuk, maar ook de verschillende plaatsjes op het eiland zijn leuk om te bezoeken.

Schotland vonden wij prachtig. Het Crinan Canal is leuk om doorheen te varen. Je hoeft tegenwoordig niet meer zelf de sluisjes te bedienen maar een helpende hand wordt nog wel op prijs gesteld bij de met de hand bediende sluizen. Wel handig om aan het begin van het Crinan Canal voldoende inkopen te doen want verderop zijn er geen winkels langs het kanaal. Als je zowel door het Crinan als door het Caledonisch kanaal vaart krijg je korting bij het Caledonisch Canal als je je toegangskaart van het Crinan Canal bewaart. Als je uit het Crinan Canal komt moet je goed letten op de stroom want die is hier behoorlijk sterk en zorg dat je een goede pilot hebt van het gebied en bereid de tocht goed voor want er liggen een aantal rotsen die je moet vermijden. Als je zorgt dat je stroom mee hebt schiet het lekker op en spoel je zo door de Dorus Mor en door de Sound of Luing. Wel oppassen dat je niet de Corryvreckan ingezogen wordt. Een prachtige ankerplek is Phuilladobrein (wat poel van de otters betekent, die er overigens niet meer te vinden zijn). Ook hier moet je wel oppassen met de invaart en zorgen dat je een goede kaart en pilot hebt. Vanaf de ankerplek in Phuilladobrein kan je in een kwartiertje naar de pub Tigh and Truish wandelen die naast de Bridge over the Atlantic ligt.

Mull met zijn prachtige kastelen, ongerepte natuur en zijn single lane roads is prachtig. In Tobermory is een haventje waar je prima maar niet goedkoop (Euro 43 per nacht voor 12 meter) ligt, maar je kan er prima ook ankeren. Hier kan je makkelijk een auto huren bij Mackays Garage vlak bij de jachthaven waarmee je het eiland, de natuur en de kastelen kan bekijken. Het 19e eeuws Caledonisch kanaal is prachtig, en het is indrukwekkend dat je met minder dan 33 meter stijgen dwars door Schotland kan varen langs de hoogste berg van het United Kingdom, de Ben Nevis van 1344 meter hoog. Het kanaal is ruim 100 km lang waarvan 70 km over meren gaat, waaronder Loch Ness, wat natuurlijk tot de verbeelding spreekt van de kinderen.

Langs de oostkust van Schotland moet je goed opletten op de diepte in de havens. Veel haventjes zijn zeker met springtij bij laagwater minder dan twee meter diep. Wij waren er met springtij en steken ongeveer 1,90 meter diep. Wij hebben gelegen in Lossiemouth en White Hills en zakten daar bij beide in de modder weg. De haventjes zijn wel leuk, maar niet om langer dan 1 nacht te blijven. Prijs hier was ca. Euro 25-30. Zeker bij spingtij moet je goed opletten wanneer je de havens binnen kan lopen. Wij konden 2 uur rond hoogwater de havens in. Peaterhead is weinig aan, maar wel een haven die diep genoeg is. Daarna zijn we nog geweest in Berwick upon Tweet, wat meer een industriële haven is, maar hiervandaan kan je wel gemakkelijk met de trein naar Edinburgh. Je ligt in Tweed Docks met lange lijnen aan een kade, maar er komen niet veel vrachtschepen (wij hebben er geen gezien). De aanloop goed voobereiden met pilot en kaart en goed opletten op de landmarks als je de rivier opvaart naar Tweed Docks, want er zitten verraderlijke zandbanken. Ook hier konden we alleen rondom hoogwater naar binnen, en de haven is ook niet overal even diep. Wij lagen aan de oostzijde van Tweed Docks. De haven is niet duur (Euro 15 voor 12 meter)

Vlak bij Berwick upon Tweed ligt Holy Island dat alleen met laagwater is verbonden met het vaste land. Hier kan je echt prachtig ankeren in een soort waddengebied. Ook hier kan je met onze diepte alleen rondom hoog water naar binnen varen. Wij hebben hier twee ankers uit gebracht vanaf de voorpunt omdat je hier op getijdenstroom ligt, en we zo wisselend op één van de twee ankers lagen zonder dat het anker bij een getijdenwissel werd “omgetrokken”. Holy Island is mooi, er is een oud kasteel, en ruïnes van de oude kerk “The Parish Church of St.Mary the Virgin”. Als het hoogwater is zijn er nauwelijks toeristen en is het rustig. Zodra het water zakt en de weg begaanbaar wordt komen er dagjesmensen en wordt het drukker.

Na Holy Island zijn wij doorgevaren naar Whitby wat ook een erg leuk, maar ook toeristisch stadje is met uitstekende Fish & Chips, en waar ook veel te doen is, o.a.een stoomtreintje waar ook een deel van een Harry Potter film is opgenomen. Bij binnenkomst opletten op zandbanken, en je moet wachten op de draaibrug die alleen rondom hoogwater open gaat. De haven is niet heel goed koop (Euro 36 voor 12 meter).

Paradijsje midden in de Oceaan!


  • De overtocht van St. Maarten naar Bermuda is heel relaxed. Eigenlijk steeds met ruime wind en ca. 15 knopen wind. We hebben een paar dagen wat minder wind gehad en daarom één dag met de gennaker gevaren en ook ongeveer vijftien uur gemoterd. Elke dag was het SSB netje weer een hoogtepunt met als special de Batjar Kids Quiz waarbij Myrthe en Wouter, Thomas en Jesper elke dag weer vijf vragen krijgen die ze voor het avondeten moeten beantwoorden. Al met al een heerlijke overtocht. Als we aankomen bij Bermuda roepen we Bermuda radio op ca. dertig mijl afstand al via de SSB op om ons aan te kondigen. Op Sint Maarten hebben we al via internet aangekondigd dat we eraan kwamen en ze weten ook direct wie we zijn. Op ca. tien mijl moeten we ze nog een keer oproepen, dan via de marifoon. Ze vertellen ons keurig hoe we de lagoon in moeten varen maar het kost toch nog even moeite om de douane steiger te vinden. Na het inklaren ankeren we in de lagoon met een prachtig uitzicht op St. Georges.

Het is super Brits met een Caraïbische saus erover. De mensen zijn ontzettend vriendelijk en ook erg beleefd (b.v. bij het instappen en verlaten van de bus niet dringen). Ze zijn zeer hulpvaardig als je iets zoekt of nodig hebt. Ook de wegen zijn net zoals op de kanaaleilanden of in Engeland; met stenen muurtjes aan weerszijden en smal, zodat het verkeer net langs elkaar kan. De huizen zijn leuk, ze hebben allemaal een andere kleur, maar hebben wel allemaal een wit dak met aan elke zijde een hoge schoorsteen. Het dak is met speciale witte verf behandeld (speciaal recept van Bermuda), zodat het regenwater opgevangen kan worden en onder elk huis staat een tank met regenwater om te filteren tot drinkwater.
Ze lopen in nette kleding, de mannen in pak met een korte broek, De Bermuda, en lange kniekousen eronder. Ziet er erg grappig uit, en is door de Britten vanuit India meegenomen naar Bermuda en hier in het verleden ingeburgerd. Dat het toch ook Caribisch aandoet komt door het azuurblauwe water en het (noordelijkste) koraalrif waar het hele eiland vrijwel volledig door wordt omgeven en waardoor in het verleden zoveel schepen langs deze kusten zijn vergaan; de mix van blanke en donkere bevolking die hier geïntegreerd samen leven; de palmbomen en de bloemenzee. Het is echt prachtig.

Waar je wel van schrikt zijn de prijzen in de winkels en in de supermarkten. Echt nog een factor hoger dan op de BVI. Toen we net aankwamen haalde Roelof een pak melk en een broodje en betaalde 10 dollar. Voor een pak toiletrollen betaal je hier zo 15 dollar. Dat maakt dat de Nederlandse enclave hier druk voorraden uitwisselt waar op de ene boot tekorten van zijn terwijl op andere boten er nog voldoende aan boord is. Maar ja, de verse waren zullen we toch op een gegeven moment moeten aanvullen (vlees, groente, fruit en melkproducten). En zoals iemand mij in de winkel al adviseerde: “Get used to it”.

Inmiddels zijn we hier een aantal dagen en liggen er 7 Nederlandse schepen (Volonté, Batjar, Ojala, Sark en nog 2 voor ons onbekenden). De Balans hebben we ook aangetroffen, die hebben we ontmoet in Suriname, maar zijn inmiddels alweer vertrokken naar de Azoren. Ook de ARC is aangekomen en dat maakt het wel een beetje druk op de ankerplek en in de haven. De ARC vertrekt maandag 18 mei richting Amerika en woensdag 20 mei naar de Azoren, zoals ik begrijp ongeacht het weer, maar verder zijn ze heel goed bezig met de veiligheid hoor… Wij volgen het weer elke dag en zoeken een gaatje. Het weer is nog instabiel; vanuit Amerika komen, om de zoveel dagen, lage luchtdrukgebieden deze kant op met soms veel wind of vervelende troggen. Ook is er op de route naar de Azoren een fiks hoog luchtdrukgebied waar geen wind in zit. Van beide willen wij eigenlijk niet te veel, dus het blijft goed zoeken en analyseren en afwegen.

In de tussentijd vermaken we ons uitstekend. Eerst hebben we St. George, de plaats waar we ankeren, bekeken. Het is een prachtig historisch oud stadje, wereld erfgoed en leuk om in rond te lopen. Regelmatig zitten we op een bank op het plein, bij het Visitor Center, om wifi te ontvangen en te kunnen internetten. De asfaltweg rond het pleintje is ideaal voor de kinderen om hun skateboard weer eens te gebruiken. In het World Heritage Centre zien we een film hoe hier rond 1600 alles is begonnen. Hoe de Sea Venture op het rif lek is geslagen en de bemanning is aangespoeld en de plaats St. George hebben gesticht. Ook de nooit afgebouwde Kathedraal van grijze steen bepaalt het uitzicht. De kinderen werken de eerste dag nog hard aan hun tekening die de laatste opdracht is van de Batjar Kids Quiz en die ze in moeten leveren als de Batjar aan komt in St. Georges.

Verder socializen we gezellig bij elkaar. Eerst een keertje eten bij ons aan boord. Vervolgens is de uitslag van de kinderquiz op de Batjar, want ze hebben met een beeldverhaal en tekeningen en alle moeilijke vragen die zijn beantwoord het de jury erg moeilijk gemaakt. Maar ze vinden dat de kinderen erg hun best hebben gedaan, veel hebben geleerd en heel creatief zijn met alle antwoorden en tekeningen. Daarom heeft Marjolein voor allemaal een muffin gebakken met een marsepeinen figuurtje erop. En de einduitslag was heel spannend, want Thomas, Jesper en Myrthe liggen met puntenaantal heel dicht bij elkaar. Myrthe blijkt toch nipt te winnen. Wat kan ze dan trots kijken. Maar eigenlijk zijn ze dat allemaal als ze van hun lekkere muffin smullen.

Dan komt ook de Ojala op de ankerplaats en gaan we allemaal bij hen borrelen. En op 15 mei is Marjolein jarig en is er weer taart en koffie/thee op de Batjar. Ook zien we op de kant een toneelstukje hoe vroeger mensen werden veroordeeld en gestraft. Het leukste deel is als een vrouw met een stoeltje op een lange stang het water in wordt gekieperd. Kortom we vermaken ons prima en hebben het goed en gezellig.
In de tussentijd regelen de kinderen het ook goed met elkaar. Zo hebben ze een keer een kinderfeest bij de Volonté, als wij op de Ojala borrelen. En ze logeren dan weer bij ons en dan weer bij de Volonté. Onderhand zijn ze ook best wel moe, het schoolwerk gaat daardoor ook langzamer, maar we houden streng vol en met nog 3 volle weken school zijn ze klaar met het officiële deel. Dat zullen we dus wel afsluiten op de Azoren, verwacht ik.

Dinsdag maken we een wandeling langs drie forten die door de Engelsen zijn gebouwd om Bermuda te beschermen en die samen met St.George UNESCO wereld erfgoed zijn. Het is een mooie wandeling door een glooiend landschap. Heel bijzonder dat je zo’n vriendelijk landschap hebt terwijl je toch op een 6000 meter hoge berg staat want de zeebodem rondom Bermuda is ruim 6000 meter diep. We zien eerst het Fort St. Catherine en daarna komen we langs de Alexanora Battery en nog een kleiner fort. Het is duidelijk dat de Britten in het verleden veel hebben geïnvesteerd om het eiland te verdedigen tegen de Fransen en de Spanjaarden.

We gaan woensdag 13 mei met de hele groep een bus tour maken over het eiland. Eerst reizen we naar de hoofdstad Hamilton. Dat ligt op ongeveer 20 km afstand. Het is leuk om ook deze stad te bekijken. Hier liggen diverse cruiseschepen, waaronder ook de “Veendam” van de Holland Amerika Line. We bezoeken een museum, waar een Engelsman van alles uit het verleden heeft verzameld en tentoonstelt. Er zit niet echt een lijn in en daardoor komt het wat rommelig over. De kids zijn echter heel erg in hun nopjes, want ze hebben van de eigenaar een echte munt van Bermuda gekregen. Een penny met Queen Elizabeth, die ze beloven op school aan hun klasgenoten te zullen laten zien. De munt is er medio 1970 uit gegaan toen de Bermudian dollar is ingevoerd. We bezoeken nog een kerk en een park en dan is onze tijd alweer om en reizen we met de bus door naar het strand.

We stappen uit bij Horseshoe Bay. Dit blijkt een zeer geliefde baai te zijn en het is dus allerminst rustig. We schrikken zelfs een beetje, verwend als we zijn door alle mooie strandjes die we hebben gezien, van de parasolletjes die hier vlak naast elkaar staan en de badgasten die hier hutje mutje zitten. Maar toch nemen we een duik samen met Anna en Maarten van de Ojala. De bemanning van de Volonté en de Batjar vinden het te druk en gaan direct met de bus door naar de Dockyard. Het water is verfrissend en de kinderen spelen heerlijk in de golven. We klimmen nog even op de rots bij deze baai met een prachtig uitzicht langs de kust en over het rif en de zee.

Daarna reizen we met de bus door naar het eindpuntje van Bermuda, Dockyard. Daar genieten we van de prachtige Clocktower Mall en kijken onze ogen uit bij een glasblazerij, waar iemand in ongeveer drie kwartier met het zweet op het voorhoofd een prachtige schaal maakt. Het is echt vakwerk hoe dit handwerk gaat en ook de kinderen kijken hun ogen uit. Daarna drinken en eten we nog wat. Niet lang daarna stappen we op een kleine ferry en worden het hele stuk van 40 km weer terug gebracht naar St. George. Op de ferry ontmoeten we Miquel, gepensioneerd, maar nog vol passie over zijn eiland Bermuda. In het verleden was hij politiek actief en nu probeert hij toeristen iets meer over het eiland te vertellen. Super leuk en zo ontzettend gastvrij heb ik nog zelden iemand meegemaakt.

De dagen erna doen we wat klusjes op de boot en lezen en houden het weer in de gaten. Marjolein houdt een knip dag en knipt ook Myrthe en Wouter, en dat is inmiddels ook wel nodig. Wouter heeft bedacht dat hij lang haar wil en wil dus niet geknipt worden. Daar weet Marjolein wel raad mee, ze vertelt hem dat zijn haar harder gaat groeien als ze er eerst een stuk(je) vanaf knipt. Nou, daar heeft hij wel oren naar.

Zondag gaan we nog samen met Anna en Maarten naar Bermuda Radio waar ze alle scheepvaart rondom Bermuda begeleiden, de weersverwachting uitzenden en optreden als Rescue Center. Het is erg goed georganiseerd en ze hebben een prachtig uitzicht over Bermuda en de zee rondom.

Het lijkt nu dat er een weer gaatje is waarmee we op maandag 18 of dinsdag 19 mei kunnen vertrekken, maar we blijven nog goed naar het weer kijken, want erg stabiel is het allemaal niet.

Tijd vliegt voorbij op Tobago


Klinkt oorlogszuchtig
We liggen op Tobago bij een dorpje Charlotteville in de Man of War Bay, vlak voor piratesbay. Dat klinkt allemaal behoorlijk oorlogszuchtig, maar niets is minder waar. Wel is hier in het verleden ook flink gevochten door verschillende Europese landen om hier de baas te kunnen spelen, uiteraard heeft Nederland daar ook zijn steentje aan bijgedragen. Het eiland is volgens Wikipedia 22 keer gewisseld van eigenaar voornamelijk door Frankrijk, Nederland en Groot-Brittannië. Bij de verschillende wisselingen van de wacht vierde de piraterij hier hoogtij, vandaar ook de naam Pirates Bay waar wij liggen.
Maar goed, nu is het een heerlijk rustige baai waar nog een stuk of tien zeilboten liggen met een schattig klein dorpje aan het eind van de baai waar een paar eethuisjes staan, maar waar de tijd ook stil heeft gestaan. Na een paar dagen begin je al heel wat mensen te herkennen. Het is er gezellig en er lopen veel rasta mannen met de één nog een fraaier kapsel dan de ander. Er wordt gevist voor de kost en er is een bakkersvrouw met heerlijk brood (na alle plakkerige witte brood van afgelopen maanden is dat een verademing). De supermarkt verkoopt niet zo heel veel, maar voldoende groente en fruit voor ons om ook af en toe op de boot te eten. Het favoriete cafeetje is dat van Jaba, waar je zelf je drankjes uit een koelkast pakt en waar elke week ook live muziek is. Heel gezellig, iedereen staat er omheen, buiten op straat lekker te luisteren of wat te dansen en wat te drinken.

Pirates Bay
Links van ons schip kijken we uit op het prachtige strand van Pirates Bay, waar we bijna elke dag wel even met de dinghy naar toe gaan om te zwemmen en te snorkelen. Het leuke van Pirates Bay is dat er helemaal geen bebouwing is, het is dus een mooi strand met daarachter het regenwoud. Wel met een mooi pad er doorheen, maar verder is het jungle. Het lijkt wel een stukje paradijs op aarde. Sowieso is het noorden van Tobago nog prachtig groen en niet aangetast door hotels of andere lelijke grote betonnen flatgebouwen. Het leven hier is dan ook ronduit genieten, en als je geniet dan vliegt de tijd voorbij. Toen we deze blog wilden schrijven wisten we ook eigenlijk niet meer precies welke dag we nu wat gedaan hebben want we zijn hier echt alle gevoel voor tijd kwijtgeraakt. Maar met de foto’s die allemaal een datum hebben konden we het toch nog een beetje terug filmen.

Scarborough ooit gesticht als Nieuw Vlissingen
Vrijdag ochtend zien we de Wildeman van Coen en José op de AIS verschijnen en even later lopen ze de baai binnen en ankeren een stukje achter ons. Ze komen een bakje koffie drinken, en het is leuk om hun verhalen over de tocht en Suriname te horen. Ze zijn ook in Botopasi geweest en zijn vrij snel daarna richting Tobago vertrokken. De rest van de ochtend doen we school en aan het begin van de middag gaan we naar Charlotteville. Als we daar geld willen pinnen, blijkt de geldautomaat leeg te zijn. Het is op zich al goed nieuws dat we hier in Charlotteville uberhaubt kunnen pinnen want in de pilot van Chris Doyle stond nog dat je hier niet met een westerse bankpas terecht kon en genoeg cash geld mee moest nemen. Gelukkig las ik dat pas toen we er al waren en blijken tegenwoordig de geldautomaten alle westerse passen ook te accepteren. Maar goed de automaat is leeg en we hebben nog net genoeg geld voor de bus dus we gaan vrijdag naar de hoofdstad Scarborough van Tobago. Met een minibusje rijden we van noord naar zuid en krijgen zo een mooie indruk van het eiland. Scarborough is totaal anders dan Charlotteville, staat vol met lelijke gebouwen en is weinig bijzonder, maar ze hebben er wel een bank met gevulde geldmachine. Nog leuk te vermelden is dat Scarborough ooit gesticht werd als Nieuw Vlissingen door Zeeuwse migranten nadat Jan de Moor eerder een Nederlandse kolonie op het eiland had gesticht. We halen heerlijke roti die we opeten in een parkje waar ook de Nederlandse rol in de geschiedenis van Tobago op een bord beschreven staan. Met name de gevechten met de Fransen die we hier gevoerd hebben worden toegelicht:

Uit Wikipedia “Op 3 maart 1677 vielen de Fransen tijdens de Eerste Slag bij Tobago Lampsinsburg en de Nederlandse schepen aan. De Nederlandse bevelvoerende commandant, commandeur Jacob Binckes wist onderbemand en met grote verliezen de Fransen een strategische nederlaag te bezorgen. Maar omdat Nederlandse versterkingen te laat kwamen, werd Tobago op 6 december tijdens de Tweede Slag bij Tobago opnieuw door een nieuwe Franse vloot aangevallen en veroverd, waarbij commandeur Binckes op 12 december sneuvelde. Met de Vrede van Nijmegen (1678) kwam een definitief einde aan Nieuw Walcheren, en werd geheel Tobago Frans gebied.” Weer een stukje vaderlandse geschiedenis waar ik niets van af wist…

wordt er luid gejammerd
‘s Middags lopen we nog naar het fort St. George, dat in de 18e eeuw is gebouwd door de Britten. Het is nog in goede staat en we hebben er een prachtig uitzicht op Scarborough en het eiland richting het noorden. Helaas is het museum dicht dat in het fort gevestigd is omdat de stroom het niet doet… Dat missen we dus. Als we terug lopen valt Myrthe tijdens het rennen op de weg met een bloedende voet als gevolg. Met wat water van de kaartjes verkoper bij het fort maken we het onder luid gejammer van Myrthe zo goed als het gaat weer schoon. Zeker als we er sterilon op doen wordt er luid gejammerd, ik kan me dat van vroeger toch niet zo herinneren, zal ze wel van Aranka hebben ;-)….

Na wat zoeken vinden we een busje terug en ‘s Avonds eten we bij Sharon en Phebe’s, wat in de pilot goed staat aangeschreven, maar wat wij tegen vinden vallen (alles uit de frituur…). Toch zijn we heel tevreden, we hebben weer een hoop gezien en geleerd.


smalle passage met veel stroming
We komen erachter dat je op Tobago ook prachtig kan duiken, en Aranka wil ook nog graag haar duikbrevet halen. We kijken bij een paar duikscholen, ERIC (Enviromental Research Institute Charlotteville) in Charlotteville is gecombineerd met een onderzoeks instituut, dat lijkt ons erg leuk, maar ze gaan voorlopig niet duiken. In Speyside, net over de berg aan de westkant van het eiland zitten nog twee duikscholen en Aranka kiest voor Extra Divers, die komt relaxed over en met vriendelijke mensen. Aranka kan al direct de volgende dag (zondag) beginnen. Vanaf dat moment zit Aranka vier dagen in de duikcursus stress, maar ik geloof dat ze er ook erg van genoten heeft. De eerste dag maakt ze al meteen een duik in de stroming waarbij ze ook nog door een smalle passage met veel stroming heen gaat. Verder gaat ze al vroeg naar de duikschool en komt pas weer laat in de middag terug. Als ze een dagje vrij heeft zit ze in haar duikboek gedoken en lijkt ze met haar gedachten nog wel verder weg dan Speyside. In ieder geval vinden Wouter, Myrthe en ik het wel weer prima als de cursus voorbij is en ze weer terug is. Ondertussen hebben wij een programma om ‘s ochtends school te doen, en als dat klaar is te gaan zwemmen bij het strand van Pirates Bay. Je kan bij Pirates Bay ook heerlijk snorkelen en je ziet allerlei mooie vissen om je heen, het is net een aquarium waar je in zwemt.

…en dat wist ik nou ook weer niet
‘s Maandags krijg ik hulp van Coen die de kinderen nog een aardrijkskunde les op het strand van Pirates Bay geeft. Na een uurtje weten ze hoeveel mensen er op de wereld wonen, en dat de 85 rijkste mensen even veel hebben als de armste 3,5 miljard mensen, kijk en dat wist ik nou ook weer niet, weer wat geleerd, maar ook wel bizar toch?
‘s avonds nodigt de bemanning van de Synergi, een Noorse boot, ons uit om mee te doen met een barbeque. Zij hebben ook twee kinderen, Linea is zeven en Madeline is 13. Het duurt even maar na een half uurtje is het ijs gebroken en rennen onze kinderen met Linea en Madelin in het rond. Er liggen in Man of War Bay verschillende Noorse schepen voor anker en het wordt dan ook een erg gezellige barbecue.


opent hij frontaal de aanval met zijn houten zwaard
Dinsdag ochtend vroeg zien we een prachtig zeilschip (tweemaster) binnenlopen. Wouter ziet er meteen een gevaarlijk piratenschip in en bedenkt al een aanvalsplan. Even later komt eerst Coen langs om een boormachine te lenen en als we net aan de koffie zitten vaart de kapitein van de tweemaster langs. Hij is op weg naar de kant in zijn dinghy en blijkt ook Nederlands te zijn. We bieden hem ook een kop koffie aan, maar als hij aan bord klimt zit Wouter nog steeds volledig in zijn piraten fantasie en opent hij frontaal de aanval met zijn houten zwaard op onze gast. De kapitein heet Arjan en is gelukkig goed gemutst. Het schip is de Très Hombres, een traditionele schoener van 32 meter. Het is het enige zeilende vrachtschip dat zonder motor op traditionele wijze goederen (met name rum en chocolade) vervoert. De Très Hombres ligt hier een paar dagen voor anker en Arjen nodigt ons uit om aan boord te komen kijken. Dat is natuurlijk erg leuk. Arjen vertelt met veel passie over de Très Hombres en de laatste reis waarbij ze naar Noorwegen zijn geweest om daarna via Frankrijk af te zakken en naar de Carib te varen. Ik vind het indrukwekkend om met zo’n schip vracht te vervoeren zonder motor, dat betekent ook havens in manoeuvreren op de zeilen met een schip wat deels dwars getuigd is en niet hoog aan de wind kan varen. Petje af!

Ik kijk tegen brekers op die soms bijna twee meter hoog zijn
Alhoewel Aranka vandaag geen cursus heeft, moet ze nog wel het duikboek doorspitten, dus ga ik met Myrthe en Wouter naar het strand op Pirates Bay. De Noren zouden ‘s middag ook komen, maar als we bij het strand komen zien we wel grote brekers, maar verder alleen een heel klein leeg strandje. Het is springtij en hoog water, dus het strand is grotendeels verdwenen onder water. Het lukt om net achter een breker het strand op te varen maar er komt wel een flinke breker de dinghy in. Myrthe en Wouter vinden het prima want in zo’n grote branding kan je wel heel leuk spelen, alhoewel je soms behoorlijk het strand op wordt meegesleurd. Ik kijk tegen brekers op die soms bijna twee meter hoog zijn en vraag me af hoe we hier ooit weer van het strand af komen. Voordeel is wel dat we het strandje wat er nog is helemaal voor ons zelf hebben. Ik probeer nog te snorkelen, maar het water is te wild om dicht bij de rotsen en het rif te komen en door de grote golven is het ook troebel, dus je kan ook niet zo ver zien. Als na een uurtje zwemmen het strand nog kleiner wordt en de brekers nog groter vind ik het mooi geweest en gaan we terug. Ik zwem als het net even rustig is snel met de dinghy door de branding heen en klim er dan in, Myrthe en Wouter zwemmen zelf door de branding. Wouter lukt het in één keer, maar Myrthe wordt door een grote golf gepakt en belandt in een grote wasmachine en wordt weer het strand op gespoeld, de tweede keer lukt het wel en achter de branding hijs ik ze allebei aan boord.

met een echte manchet het want in als echte piraten
De volgende dag (woensdag) breng ik Aranka weer vroeg naar de kant. Ze moet vandaag haar examen doen en ook nog twee duiken, dus een vol programma. Ik werk het gebruikelijke programma af, school doen, wat overigens erg moeizaam gaat sinds de vakantie in Suriname, maar we worstelen ons er weer door heen. Met name Wouter heeft er helemaal geen zin in en gooit zeker twee keer per uur zijn “kont tegen de krib”. Ben heel benieuwd hoe dat gaat als hij weer in Leiden in de schoolbankjes zit… Maar ik heb vandaag een mooie stok achter de deur, als school klaar is kunnen we naar het strand, maar daarna ook nog op bezoek bij de Très Hombres. Dat helpt en bovendien is het woensdag dus hebben we minder werk en om twaalf uur zijn we klaar. Nadat we geluncht hebben gaan we naar het strand. De Noren zijn er ook, maar die gaan net weg. Gelukkig voor Wouter en Myrthe blijft Linea met haar grootouders nog wel even zodat ze samen kunnen spelen. Als Linea met haar grootouders ook opstapt gaan wij naar de Très Hombres, dat is erg leuk. We krijgen een uitgebreide rondleiding en zien hoe de bemanning slaapt in het vooronder, dat is vergeleken met onze boot echt spartaans! Als het er wat ruiger aan toe gaat is het ook niet dicht en loopt er water de bedden in. Ze slapen er met een man of zes in een kleine ruimte en die doet dan ook wel een beetje muf aan… De kombuis staat voor op het schip, maar daar kan het ook flink te keer gaan, lijkt me lastig koken! Ook krijgen we het ruim te zien waar al vaten met wijn liggen uit Frankrijk, maar waar nog voldoende ruimte is voor een lading rum uit Grenada. Ook is er een koelcel voor de chocolade die in Grenada wordt ingeladen. Verder wordt er door de bemanning hard geklust, want er zit veel staal op het schip en dat moet regelmatig in de verf gezet worden. Myrthe en Wouter klimmen nog met een echte manchet het want in als echte piraten.


of ik het soms direct van Jacques Cousteau heb overgenomen
Donderdag gaan we met zijn allen naar de duikschool. Aranka moet nog een laatste duik maken voor brevet, maar ik kan mee op haar laatste duik en de kinderen kunnen dan bij de bootsman op de boot blijven. Ik heb de afgelopen dagen ook nog ijverig in mijn duikboek zitten studeren, want het is sinds ik mijn brevet twee jaar geleden heb gehaald allemaal behoorlijk weggezakt. Er zijn nog twee andere duikers die mee gaan en twee duiken maken. Tijdens hun eerste duik kunnen wij dan lekker met de kinderen snorkelen. Zo gezegd zo gedaan, maar Wouter vind het maar niets, met een vreemde man die hij niet verstaat op een boot achterblijven. Het kost ons twee paar zwemvliezen die we Wouter en Myrthe beloven maar dan zijn ze ook accoord. Vast niet pedagogisch verantwoord, maar wel effectief. Uiteindelijk gaat het prima, valt Wouter in slaap terwijl wij duiken. Ik vind het erg leuk om nu samen met Aranka te kunnen duiken, en het is ook prachtig, we zwemmen midden in een prachtig aquarium. We zien onder andere een grote mureen, een schildpad en een schorpioenvis die je beter niet kan aanraken. Ik kan meteen mijn duikpak uittesten dat ik op markplaats had gekocht voor we vertrokken om eventuele visnetten uit de schroef te kunnen halen. Gelukkig heb ik het nog niet nodig gehad, dus het is de eerste keer dat ik het gebruik. De duikinstructeur vraagt nog of ik het soms direct van Jacques Cousteau heb overgenomen. Desalniettemin voldoet het prima! Aranka moet nog een paar oefeningen doen die ik maar even mee doe, goede herhaling, en verder genieten we er enorm van. Als we terug zijn boeken we voor zondag ook nog een duik. We eten nog een hapje bij de duikschool en worden netjes teruggebracht naar Charlotteville, scheelt weer een nachtelijke lift…


Dom, dom, dom…
In het weekend van zeven en acht februari gaan we op zaterdag naar de Argyle watervallen. We gaan met de bus naar Roxborough waar het pad naar de watervallen begint. Bij het begin worden we aangesproken door iemand die zich voordoet als gids, en omdat de kinderen gratis zijn en hij ons een prachtige route door de jungle heeft voorgeschoteld gaan we met hem in zee. Dom, dom, dom… We worden een auto in geloodst, dat is raar want het is maar een half uurtje lopen… Een stukje verder gaan we de auto weer uit en lopen inderdaad over een prachtig pad met mooie uitzichten en bamboe aan beide zijden van het pad. Het valt wel op dat onze gids haast heeft. Ik wordt gemaand Myrthe -die inderdaad wel erg treuzelt- toch vooral aan te sporen een beetje door te lopen. De haast wordt steeds groter, we lijken zelfs geen tijd voor een fotootje te hebben… Het pad naar de watervallen wordt ook steeds avontuurlijker waarbij ik Myrthe en Aranka maar bij de steile afstappen help, want van onze “gids” hoeven we niet veel te verwachten. Bij de watervallen geeft onze gids aan dat hij nu weer terug moet, maar dat pikken we niet en we laten hem eerst één van zijn andere prachtige routes aanwijzen. Dat leidt tot nog een klauterpartij naar beneden langs de watervallen totdat hij ons bij een mooi poeltje achterlaat. Wel met de opmerking dat we weg moeten wezen als er twee jongens van boven komen want die zijn niet te vertrouwen en beroven toeristen…, ja ja, maar heel lekker zit je dan ook weer niet.

Maar de watervallen zijn echt prachtig en liggen midden in de jungle met oneindig veel kleuren groen. We nemen een heerlijke frisse douche onder de waterval en zwemmen in het poeltje wat nog zes meter diep blijkt te zijn. Als we teruglopen vinden we al snel een goed pad en zo komen we bij de officiële ingang waar je ook geacht wordt een kaartje te kopen. Wij zijn door onze “gids” via een omweggetje naar de watervallen gebracht en hebben zo de entree omzeild. Daarom waren we ook de auto in geloodst, zodat ze ons niet voorbij zagen lopen…, heel goochem! Aranka is boos, maar ik vind het ook wel weer slim bedacht. Anyway we hebben een mooie wandeling gemaakt en hebben lekker gezwommen, terug krijgen we een lift en worden we in één keer tot bijna in Charlotteville gebracht. Het laatste stukje lopen we, wat een paar prachtige uitzichten oplevert van de baai waar we in liggen en waar ook de Très Hombres ligt die op het punt staat te vertrekken. ‘s Avonds hebben we gereserveerd bij een restaurantje langs het strand waar we heerlijke vis eten, samen met Coen en José. Het is erg gezellig, even later komen ook de Belgen die naast ons voor anker liggen hier eten. Wouter zit al snel bij hen aan tafel en praat mee alsof hij er al jaren aan tafel zit.

twee Rif Haaien die vlak langs ons zwemmen
Zondag staan we vroeg op, om kwart voor negen zijn we met een lift bij de duikschool. We gaan samen met twee mannen die eerst naar een wrak gaan duiken. In die tijd gaan wij samen met de kinderen snorkelen, we zien weer prachtige vissen. Daarna is er pauze en kunnen we nog meer snorkelen. Dan maken Aranka en ik samen met de andere twee duikers een duik langs een prachtig koraal, het heet heel toepasselijk Coral Garden. we zien prachtig koraal, o.a. hersenkoraal van meters groot en grote “bladeren” die wuiven in de stroom. Ook zien we weer een grote groene Mureen en ook twee Rif Haaien die vlak langs ons zwemmen. Dat is leuk want die zie je niet zo vaak.
‘s Middags gaan we samen met de bootsman naar Little Tobago. Dit is ooit privé eigendom geweest van Sir William Ingram die het hier zo mooi vond dat hij het eiland kocht en er jaren gewoond heeft. Hij heeft er ook de Birds of Paradise uitgezet die er tot 1963 hebben geleefd, toen de orkaan Flora een einde maakte aan deze vogelsoort op Little Tobago. Sir William Ingram heeft het eiland terug gegeven aan de Staat, met de voorwaarde dat het een natuurreservaat werd en er niemand op mocht wonen. Tot op heden is dat zo en het is een heerlijk eiland met mooie wandelpaden en prachtige uitzichten over zee. ‘s Avonds worden we weer netjes terug gebracht naar Charlotteville en eten we wat aan boord.

lukt het om de pincode te achterhalen
Maandag krijgen Myrthe en Wouter nog een laatste aardrijkskundeles van Coen. Ze leren dat ze op Tobago zijn en naar Grenada gaan en wat de verschillen met thuis zijn. En waar Tobago en Grenada op de wereldkaart liggen. ‘s Middags doen we boodschappen en ‘s avonds eten we heerlijk bij Gail’s. Daarna is er nog live muziek bij Jaba’s, het is er druk maar ook erg gezellig. Het is een leuke mix van vissers, andere locals en zeilers. Er loopt iemand rond met een ID-kaart van een Nederlander die Clemens heet. De eigenaar heeft hem samen met zijn telefoon en een bankpas in een winkeltje laten liggen. Wij vermoeden dat hij van een bemanningslid van de Très Hombres is,die nu in Grenada ligt, aangezien hier verder weinig Nederlanders zijn geweest. Aangezien wij morgen (dinsdag) naar Grenada vertrekken nemen wij de spullen maar mee. ‘s Avonds op de boot lukt het om de pincode te achterhalen en kan ik in het adresboek van zijn telefoon het nummer van Arjen (de kapitein van de Très Hombres) vinden en SMS hem dat we de spullen van Clemens gevonden hebben. Gelukkig liggen zij nog tot woensdagmiddag in Grenada en we spreken af dat Clemens woensdag ochtend naar onze ankerplek toe zal komen om zijn spullen op ter halen.


dus maar gewoon ouderwets peilen
Dinsdag halen we de was op, klaren we uit en maken we onze boot gereed om net voor het donker wordt te vertrekken. Het is wel jammer om hier te vertrekken, het is zo’n heerlijk plekje, met het prachtige strand van Pirates Bay en het gezellige plaatsje Charlotteville. Maar dat is nou eenmaal hoe het is, net als je je thuis begint te voelen is het ook weer tijd om te vertrekken. Het is geen lange afstand maar voorlopig wel de laatste nachttocht die we maken, want na Grenada zijn de afstanden korter en prima overdag te doen. Naar Grenada is het 85 mijl en we hebben 1-2 knopen stroom mee, dus het is maximaal 12 uur varen. Als we te vroeg vertrekken komen we nog in het donker aan. we varen samen met de Synergi, de Noorse boot. Zij zijn iets eerder weg, maar wij zijn sneller, en nadat we de genua over de andere boeg hebben uitgeboomd varen we ze al snel voorbij. We zien veel scheep(jes?) onderweg, maar geen van alle heeft AIS, dus maar gewoon ouderwets peilen. Gelukkig varen ze allemaal langs ons zodat we nauwelijks onze koers hoeven aan te passen. Het is verder een heerlijke rustige oversteek en we komen keurig met de dageraad aan bij Prickly Bay in het zuiden van Grenada. Het ligt er vol met moorings maar we weten toch nog een mooi ankerplekje te vinden dicht bij de dinghy steiger en dicht bij het strand.

Heerlijk wandelen op La Gomera

Genieten van oerbossen op La GomeraWat is La Gomera een prachtig eiland. Onze vroegere buurvrouw Bep Lamers ging hier elk jaar graag naar toe en was hier zo enthousiast over. Maar nu we hier zelf zijn begrijpen we dat veel beter.

Maar laat ik beginnen bij het begin. We liepen vrijdag 31 oktober de haven in terwijl er 25 knopen (6 Bft) over het dek vlogen. Ik stond in de schemering in mijn blote zomerjurk en had het niet eens koud met de gierende wind om mijn oren. Ook kwamen er af en toe een paar golven, die tegen de voorpunt aansloegen, zodat ik een douche van spuitwater over me heen kreeg. Lekker warm water, rare gewaarwording, want normaal zouden we in Nederland met dit soort weer echt in vol ornaat staan met zeilpakken en laarzen. En eigenlijk wilde ik zo graag een foto maken, maar ik durfde het roer niet los te laten. Het was ineens actief zeilen, met alle aandacht. Maar de achtergrond met rode wolken van de ondergaande zon en El Teide, de vulkaan op Tenerife, prachtig in beeld, staat in mijn geheugen gegrift.
En dan ben je op La Gomera. De plaats San Sebastián de La Gomera, waar de haven is, ligt altijd in de zon. De rest van het eiland is min of meer in wolken gehuld. De service in de haven is geweldig. Ze spreken goed Engels (wat op de rest van het eiland niet zo is) en zijn ons steeds vriendelijk van dienst met alle vragen, en hulp die we nodig hebben, kortom prettig aankomen!

Het is hier gemoedelijk. Columbus is hier medio 15e eeuw geweest en heeft hier in één van de huizen gewoond en zijn schietgebedjes voor een goede oversteek naar Amerika in de kerkjes vlakbij gedaan. De huizenbouw is relatief laag en je ziet hier niet van die toeristische flatgebouwen. Midden in Sebastián de la Gomera is een heerlijk pleintje waar kinderen spelen onder grote oude bomen, en wat een heerlijke rust uitstraalt. Wij voelen ons hier direct thuis.
De wegen zijn knap gebouwd en slingeren door het eiland en zijn eigenlijk al een bijzonderheid op zich met alle uitzichtpunten. Ze gaan in tegenstelling tot op Tenerife niet langs de kust, maar dwars over de berg (en door wolken) heen. De hoogte is hier ca. 1480 meter, dus het is niet zo hoog als Tenerife. Maar het eiland La Gomera heeft al heel lang geen vulkanische activiteit meer, dus er is veel meer erosie geweest dan op Tenerife. En dat merk je aan de steile wegen en de enorme kliffen en bergdalen, waar de wegen doorheen slingeren.

Na een dagje lanterfanten (we hadden afgesproken een dagje “niks” te doen, maar het kostte mij meer moeite dan de kinderen (film kijken) en Roelof, om een dag rust te houden), huren we een auto om meer van het eiland te kunnen zien (bussen rijden niet vaak genoeg voor ons doel om van de ene plek naar de andere te reizen binnen 1 dag). Dit keer is het een Renault Clio, die we schoon en wit meekrijgen, en modderig teruggeven na twee dagen. De wegen zijn behoorlijk steil en het is nog een kunst om op de steile hellingen met de motor te remmen zodat ze niet oververhit raken.


We rijden op zondag en maandag 2 en 3 november langs enkele plaatsjes op La Gomera (Hermigua, Agulo, Vallehermoso en Alajero). Bij Agulo is een natuurlijk zwembad wat gevuld wordt als er een grote breker uit zee over de rotsen slaat. Wouter en Myrthe genieten van het schouwspel. Wouter zoekt steeds weer het meest spannende plekje op waar hij net (niet?) nat wordt. Een stukje verderop loopt een weggetje langs de zee waar zo nu en dan ook een golf overheen spoelt. En ja hoor…, hier krijgt Wouter het wederom voor elkaar. Hij krijgt de volle golf over zich heen en is kletsnat, maar het kan hem niet schelen, hij vindt het prachtig! (En wij eigenlijk ook wel…)
Hierna gaan we langs “Visitor Centre” van het “National Parc Garajonay” midden op het Eiland en midden in het National Parc. Dat is zeer de moeite waard, want hier komen we veel te weten over de bewoners, geschiedenis en de flora en fauna.
Ondanks de steile hellingen hebben de bewoners hier knap werk verricht om landbouw te plegen. Er zijn op de hellingen steeds terrasjes gemaakt en er worden druiven verbouwd (ze maken ook lekkere wijn) en er zijn veel bananen plantages en andere fruitsoorten en gewassen. Maar omdat je op al die terrasjes op de steile helling geen tractor kan gebruiken is het hard werken en kunnen ze natuurlijk nooit commercieel op tegen de landbouw en kassen in Europa.
De oude bewoners hebben door de omstandigheden waarin ze leefden een manier ontwikkeld om van de ene helling naar de andere te communiceren (de geitenhoeders). Deze Silva fluittaal, is behoorlijk complex en je kan er heel veel mee vragen en antwoorden. Om te voorkomen dat deze fluittaal uitsterft wordt deze nu ook op de basisscholen aan de kinderen geleerd. Ik denk dat dat heel goed is om het cultureel erfgoed in stand te houden, maar ik weet niet of het leren van Engels hen economisch gezien misschien niet meer zou helpen….


Ook zien we in de tuin van dit informatiecentrum al iets van de flora die het eiland heeft. Het eiland is maar 100 km in omtrek, maar heeft bij elkaar veel meer diversiteit in planten dan het grote Frankrijk kan bieden. In de oertijd had je bijvoorbeeld de Laurisilva of laurierbossen in heel Zuid Europa, maar tegenwoordig bestaan die alleen nog maar op het kleine eiland La Gomera (en nog wat op Madeira en Azoren).
Laurisilva oerbosDit zijn bossen en bomen, met een soort korstmossen of mossen die erop groeien en het vocht uit wolken kunnen opvangen. Dit druppelt dan van de mossen op de grond en gebruiken de bomen om van te groeien. La Gomera is relatief droog er valt weinig regen (behalve in november, precies als wij er zijn, hihi). Maar doordat het eiland het hele jaar door een standaard temperatuur heeft en de wolken het eiland vaak bedekken is dit een hele handige truc van de planten en zorgt ervoor dat het eiland zo groen is als wat. Er zijn ook prachtige bloemen en bijzondere planten, waarvan ik helaas de namen niet ken, maar wel van onder de indruk ben. Wouter en Myrthe vinden ook met name de planten en bloemen prachtig en zien de tuin verder ook als prima speeltuin. We kunnen ze al van verre horen.

Wat verder opvalt is dat de bewoners heel zuinig zijn op wat La Gomera biedt. Het wordt allemaal goed behouden en onderhouden. De wandelpaden zijn wisselend in moeilijkheidsgraad (er zijn ook GR routes), zodat er voor iedereen iets aantrekkelijks is, en je niet de behoefte hebt om van de paden af te wijken en daardoor de flora of fauna te beschadigen.
Wij doen 3 verschillende wandelingen, 2 door het oerbos en 1 over een berg naar een stuwdam toe. De stuwdam is niet om energie te maken, maar dient vooral om water te verzamelen en te bewaren. Water is hier ondanks dat het zo ontzettend groen is toch behoorlijk schaars. De bossen zijn hier echt heerlijk. Je waant je in een soort oertijd en de omgeving doet aan als een sprookje met de wolken-mist die tussen de bomen hangt. Echt genieten.

Het is echter helaas wel november, regentijd. En dat merken we wel. Het zijn tropische, korte buien, en het regent over het hele eiland, behalve bij ons in de haven. Dat maakte extra wandeltochten dan toch weer iets onaantrekkelijker, ook al is de temperatuur zodanig, dat je die regenjas het liefst zo snel mogelijk weer uittrekt en ook weer snel opdroogt. Jammer, want we hadden graag nog meer van deze oerbossen gezien.

Maar een stranddagje is ook helemaal niet verkeerd. Vlak bij de haven kan je door een tunneltje en heb je ineens een prachtig uitzicht op El Teide en Tenerife aan de andere kant van de berg en aan de overkant. Er is een mooi strand met zwart lavazand. We gaan zwemmen, maar het is nog best spannend. Er staat 1 breker, maar die is behoorlijk heftig en gooit Myrthe ook nog met hoofd en schouders onder water en in het zand. Dat levert wat schaafwonden op. Dus toch maar naar een ander strand, zonder branding, naast de haven, alleen ziet het er daar iets minder schoon uit. Er drijft veel plantenafval. Dat is waarschijnlijk de afgelopen dagen met de harde wind losgekomen. Wouter vindt dat gekriebel van planten aan zijn benen maar niets en gaat al gauw samen met Myrthe in het zand spelen. Grappig dat met wit zand het niet zo opvalt als je onder zit, met zwart zand geeft dat echt een heel andere indruk!

Inmiddels zijn we weer een nieuw toetsenbord rijker. Het was zowaar het goede toetsenbord wat Acer ons heeft toegestuurd en dankzij het verzenden door onze buren Eric en Saskia ligt het hier keurig op ons te wachten in de haven van La Gomera. Roelof heeft het vastgezet en heeft niet eens één van de 50 super kleine schroefjes over gehouden. Hij heeft tijdens de geduldklus geen lelijk woord gezegd. Knap werk. Als het goed is zien jullie nu minder foute aanslagen en foutjes dan in eerdere blogs (klopt dat ?).
Nu is het nog wachten op de sleepgenerator. Die is ons door Rob Wink toegestuurd. Maar die ligt nu al bijna een week ergens op Tenerife of Gomera bij een lokaal transport bedrijfje dat weer ingehuurd is door UPS. Elke dag beloven ze weer dat hij vandaag afgeleverd wordt…, Nou ja, Manjana dan maar. Zodra deze is aangekomen (met hulp van het bemiddelen door de mensen uit de haven), vertrekken we. We gaan nog even terug naar Tenerife om de Volonté te ontmoeten en meteen goedkoop in te slaan voor de oversteek (het is hier allemaal duurder dan in NL).
Bovendien is de harde wind inmiddels ook hier weer voorbij. In de haven hebben we nachten met 35 knopen (8 Bft) gezien. Maar inmiddels is alles weer rustiger en durven wij de acceleratiezone nabij Gomera wel weer in, en zien we er naar uit om de Volonté op te zoeken op Tenerife.

Elk nadeel heb zijn voordeel…

Elk-nadeel-heb-zijn-voordeel

Vandaag (31 okt) vertrekken we vroeg vanuit de ankerbaai Bahia de Abona (Tenerife) richting La Gomera. Er is weinig wind en we proberen zoveel mogelijk te zeilen, waardoor we vaak niet meer dan 2-3 knopen lopen. Zo komen we niet voor het donker aan, dus motor aanzetten, of doorvaren met de wind die er is… We kiezen voor het laatste en pakken elk knoopje wind dat we kunnen vinden.

Al met al een relaxt dagje varen, al komen we dan wel in het donker aan. Aranka meldt nog dat de “acceleratiezone” tussen Tenerife en La Gomera met name bij La Gomera wel eens 10 knopen wind extra kan geven. Nou ja, denken we, met 5 knopen kunnen er best 10 bij… Onderweg zien we verschillende keren walvissen, een keer van dichtbij. Het lijkt erop alsof er hier veel rondzwemmen…

Zo varen we verder, deels zeilend, deels motorend, totdat we wat witte kopjes voor ons op het water zien. Zou deze acceleratiezone dan toch echt veel wind geven? Tot nu toe zijn we er al diverse gepasseerd, maar hebben we er niets van gemerkt, waarschijnlijk omdat er te weinig wind stond.

Het begint nu toch een beetje te waaien, we hebben 10 knopen wind! Motor uit, genua uitgerold, hé het is al 15 knopen… Een gewaarschuwd mens telt voor twee, dus we kijken het deze keer maar niet aan, en zetten meteen maar een tweede rif. Nog voor ik bij de mast sta zet de wind lekker door en hebben we dik 20 knopen en is de windrichting veranderd van pal voor de wind naar aan de wind. De boot schiet met zeven knopen over de golven. Als we dichter bij de haven komen waait het nog wat harder tot 25 knopen, en draaien we de genua nog wat verder weg, voor de snelheid maakt het niet uit.

Zo met de invallende duisternis is dit toch wel weer wat veel van het goede… Maar ja, ieder nadeel heb zijn voordeel want met deze snelheid zijn we net met de schemering bij de haven, en dat is dan wel weer prettig. In de haven laten we het zeil zakken en daar neemt in de luwte van de rotsen ook de wind verder af. Nog net met het laatste beetje daglicht meren we af. Die acceleratiezones bestaan dus echt!

Aranka tovert in no-time een heerlijke maaltijd op tafel, en als we ‘s avonds nog even het plaatsje willen verkennen staan er een dozijn kinderen bij de boot… Of we mee willen doen met ‘trick or treat!” Wouter en Myrthe sluiten zich zonder bedenken aan bij de “United kids of Halloween” en met het snoep dat ze ophalen lijken de taal barrières tussen Frans, Deens, Nederlands, Noors en Engels ook opgelost.

Cruising Maroc per… auto

Het ziet er naar uit dat we nog zeker tot volgend weekend (18-19 okt) in Rabat liggen. Enerzijds doordat de wind nu uit het zuidwesten komt ipv het gewenste noorden, en anderzijds doordat de haven de komende dagen op slot gaat ivm te hoge golven en bijbehorende brekers bij de ingang.
Het is nog steeds herfst vakantie bij ons en we besluiten om nog een tocht door Marokko te maken naar het noorden, en in ieder geval naar Chefchaouen. We huren een auto wat hier wel erg gemakkelijk gaat. Je belt een verhuurbedrijf, 5 minuten later wordt je opgehaald in de haven en een kwartiertje later heb je een auto mee. Krassen en deukjes worden niet opgeschreven, die worden gezien als normale gebruikssporen in het Marokkaanse verkeer.

Dinsdag avond (14 okt) is er nog een borreltje bij de Win2Win die vandaag ook in Rabat zijn aangekomen. Zij hebben een zware tocht gehad, veel wind, hoog aan de wind en zeeziekte. Blijkt maar weer hoe het kan verschillen met het weer want wij hadden een heerlijke tocht naar Rabat toe. Het is gezellig om bij te kletsen en we krijgen nog een hoop tips van Leon en Frieda die eerder ook naar Chefchaouen zijn geweest.

Woensdag ochtend is het de bedoeling vroeg te vertrekken, maar voordat we alles ingepakt hebben is het toch weer elf uur, maar dan zijn we ook op pad. We tanken eerst, want anders dan in Nederland krijg je de huurauto hier leeg mee en lever je hem ook weer leeg in. Dan rijden we eerst naar Moulay Bousselham, waar een rivier in een prachtige delta loopt voordat hij de zee in stroomt. Op goed geluk gaan we met een gids mee die ons de delta per boot laat zien. Dat pakt erg goed uit, onze gids Ahmed weet heel veel van vogels en heeft zelfs een Nederlandse vogelgids waar hij ons de vogels die we zien in aanwijst. Zo weten we nu dat we de Witte en Blauwe reiger, de Scholekster, de Grutto, de Regenwulp, de Juveniel, de Steenloper en de strandplevier met 3 tenen en gewone strandlopertjes hebben gezien. Helaas zijn er nu geen flamingo’s die hier ook vaak te zien zijn, maar dat wordt meer dan goed gemaakt door het prachtige uitzicht over de delta.
We zien ook vissers die naar krabbetjes vissen met grote netten die ze over de bodem trekken. De krabbetjes worden weer gebruikt als lokaas bij het vissen op zee. Vandaag liggen overigens alle vissersbootjes op de rivier want de branding die ervoor zorgt dat de haven in Rabat gesloten is zorgt er ook voor dat de vissers hier niet kunnen uitvaren.

Na ons boottochtje rijden we verder naar Chefchaouen via binnenwegen door het Rifgebergte. We lezen in de gids dat hier cannabis in grote hoeveelheden wordt geteeld waar maar liefst 800.000 mensen werkzaam in zijn. Er wordt geprobeerd om mensen om te scholen naar gids, maar 800.000 gidsen… Maar het Rifgebergte is ook prachtig om te zien en we genieten van het uitzicht terwijl de hellingen steeds steiler worden. Ons autootje (Citroën C1) heeft het er maar zwaar mee. In Chefchaouen zoeken we naar het hotelletje Dar Dalia dat ons door Leon en Frieda is aangeraden. Iedereen die we het vragen weet ons met grote stelligheid te vertellen waar het is, maar ze wijzen allemaal een andere richting op. Helaas hebben we alleen een kaartje in de Lonely Planet waar nauwelijks straatnamen op staan en na een paar rondjes te hebben gereden vinden we gelukkig een goede kaart op straat. (De telefoon met Marokkaanse simkaart is ermee opgehouden, dus geen GoogleMaps). Nu we weten waar we zijn, hebben we het snel gevonden. Het is een leuk hotelletje, vlak bij de medina van Chefchaouen. Wouter en Myrthe vinden vooral de schildpadjes bij de fontein erg leuk. Als we terug zijn van onze reis willen ze als huisdier nu geen hond meer maar schildpadden, ratten en een poes…

Chefchaouen wordt ook wel de blauwe stad genoemd. De huizen in de medina zijn wit en aan de onderkant blauw geverfd. Ook de straten zijn deels blauw geverfd, wat een gezellige en frisse aanblik geeft van de oude medina. Als we het hotel gevonden hebben begint het al donker te worden, en we gaan snel op zoek naar restaurant Aladdin, waar je lekker kan eten met een prachtig uitzicht over de stad. Het stadje doet zijn reputatie eer aan, want de medina is inderdaad erg leuk.
Donderdag bekijken we nog de burcht van Chefchaouen en slenteren we door de medina voordat we de auto instappen die natuurlijk goed bewaakt is…, zo heeft Marokko zijn eigen betaald parkeren. We rijden richting Tanger en Aranka zoekt in de gids een volgende leuke bestemming. Tétouan blijkt een prachtige plaats, zie onderstaand stukje uit Wikipedia:

De medina (oude stad) van Tétouan staat op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. De binnenstad is zeer karakteristiek en traditioneel. Men vindt hier bijvoorbeeld veel oude witte huizen, enkel laagbouw (zie foto). Overal in de stad ziet men mensen die oude ambachten beoefenen, zoals wevers, juweliers en leerbewerkers. Toeristen probeert men hier ook vaak tapijten te verkopen. Verder lopen er veel dieren rond in de medina.

Nou, dat kunnen we niet laten lopen en we zoeken een leuk hotelletje in de Lonely Planet. Als we het hotel El Reducto proberen te vinden, komen we langs erg steile weggetjes, waar onze C1 het bijna begeeft, maar in de eerste versnelling met een slippende koppeling komen we toch de helling op. Even later lopen we helemaal vast als we midden op de plaatselijke markt terecht zijn gekomen. Dan is zo’n klein autootje wel weer een voordeel… Na twee rondjes hoor ik toevallig Nederlands praten, en snel vragen we de weg aan een familie Nederlandse Marokkanen of Marokkaanse Nederlanders… We zetten de auto neer en lopen verder naar het hotel wat in de medina ligt en waar je inderdaad helemaal niet met de auto komen kan (dat hadden we niet gezien op het Lonely Planet kaartje…)
Het is een prachtig hotel, met mooi mozaïek en een heerlijk dakterras. We weten nog wat van de prijs af te praten, gaat nu ook makkelijker nu het geen hoogseizoen is. De kinderen vinden het een geweldig hotel, want ze hebben 2 hele jonge katjes en in de hotelkamer een soort eigen zoldertje waar ze knus met zijn tweeën slapen.
De Medina is inderdaad heel authentiek en we zien er nauwelijks toeristen. We verdwalen zoals gewoonlijk maar vinden na een tijdje ook weer de weg terug. We zien hier ook meer Spaanse invloed zo ver in het Noorden. Ook zien we Berber vrouwen uit het Rif gebergte, meestal herkenbaar aan een strooien hoed.

De enorme hoeveelheden groente en fruit die zijn uitgestald zijn opvallend, zeker omdat je maar heel zo nu en dan iets verkocht ziet worden. En zo in de zon uitgestald zal het ook niet heel lang goed blijven…. Het ziet er in ieder geval allemaal heel vers uit.
Verder staat dit gebied bekend om zijn cannabis-teelt. Echter zien wij er behalve plastic zakjes met gedroogde blaadjes te koop, verder weinig van. Wel zagen we onderweg bananenteelt.

Vrijdag hebben we een heerlijk ontbijt in het hotel, als Wouter probeert zijn sinaasappelsap in een eigen beker over te schenken, wordt het (uiteraard) een grote bende. De vrolijke hotelbaas neemt Wouter mooi beet en doet alsof hij boos wordt en vraagt aan Wouter een euro om het weer schoon te maken. Eerst snapt Wouter het niet, maar dan kleurt hij diep rood, en rent dan naar boven om een euro uit zijn portemonnee te halen. Later krijgt hij de euro terug, hij is er bedremmeld van en heeft zijn lesje wel geleerd. Als we weg gaan zijn de Hotelbaas en Wouter dikke maatjes.


Vandaag rijden we terug via Assilah aan de kust. Hier vallen ons de brekers op die in de haveningang staan. Hier wil je niet tussen varen en ook hier valt het op dat alle vissersbootjes in de haven liggen. Assilah zelf is een leuk plaatsje, maar omdat het vrijdag is is alles dicht, dus dat is jammer. Er is mooie kunst op de muren en hier zijn de meeste huizen wit geverfd. Maar alle winkeltjes met traditionele nijverheid zijn er vandaag dus niet. We gaan nog op het piepende geluid af van poesjes. En ja hoor, even later zien we 2 kittens, nog met dichte oogjes piepend over de stoep rollen. Ze kunnen nog nauwelijks lopen en roepen om hun moeder. Het liefst willen de kinderen ze meenemen net zoals de Batjar heeft gedaan. Maar dat zien wij niet zitten en het kost enige overredingskracht om de kinderen weer mee te krijgen…


We rijden terug naar Rabat en doen nu we toch een auto hebben nog even goed boodschappen in één van de zeldzame supermarkten van Rabat. Compleet afgeladen brengt de C1 ons weer netjes in de haven. Ik tank ook nog even alle Jerrycans vol met diesel en dan leveren we de auto weer in, wat zo mogelijk nog soepeler gaat dan het huren. Ik bel het verhuurbedrijf en vijf minuten later is dezelfde vriendelijke meneer in de haven, vraagt of we een prettige reis gehad hebben en neemt de auto weer mee. ‘s Avonds eten we lekker in een restaurantje bij de haven en dan slapen we weer “thuis” op onze eigen boot.

De haven is de komende dagen nog gesloten en we kunnen dus niet weg. Zoals het er nu naar uit ziet kunnen we maandag de 20ste of dinsdag weg. We hebben dan ook een paar dagen goede wind richting de Canarische eilanden. Zaterdag drinken we met de bemanning van de Win2Win, de Ojala, de Puff en de Symina waarop een Turkse vrouw solo vanuit Istanboel is komen zeilen. Verder doen we klusjes aan de boot zoals het vastsjorren van extra dieseltanks op het dek en strak zetten van de verstaging. Verder beginnen we ons voor te bereiden op de tocht naar de Canarische eilande, die naar verwachting ca. 4 dagen duurt. Nu maar hopen dat de haven inderdaad weer open gaat, en er een beetje gunstige wind staat.

Lagos


Een beetje uitgeslapen liggen we aan de steiger voor de brug bij Lagos. Het is mooi 1 oktober, dus nu zijn de haventarieven met 60% gezakt. We kunnen dus rustig naar binnen door de brug, om 9.00 uur en een plekje zoeken, want nu kost het iets meer dan 20 euro voor een nacht.

In de haven vliegt de tijd voorbij. Even school doen, de zeilen beschermen met huikje en rolfokhoes (tegen de zon). Roelof gaat nog zoeken naar een ankerboeitje wat we afgelopen nacht zijn kwijtgeraakt. Als de kinderen klaar zijn met school neemt hij ze mee naar het strand om te helpen zoeken.
Ondertussen maak ik gebruik van de leegte aan boord en gooi alle bedden op zijn kop en verzamel alle wasgoed voor maar liefst vier wassen. Voordat ik die in de machine heb is het al ver in de middag. En dan kan ik even douchen! Je kan het er allemaal maar druk mee hebben.

De middag is al zowat om, maar dan gaan we Lagos in. Vol verwachting, want we waren hier per slot helemaal speciaal naar terug gekomen. Het is een schattig plaatsje, en als we naar het centrum lopen zien we een replica van het type schip waarmee Bartomoleu Dias in 1488 als eerste Europeaan Kaap de Goede Hoop rondde. Van de kinderen hoor ik dan dat ze van pappa al geschiedenisles hebben gehad. En dan wordt me haarfijn uitgelegd waarom Lagos zo bijzonder is. De ontdekkingsreizigers hebben vanuit Lagos als eerste slaven uit Afrika meegenomen en de eerste Europese slavenmarkt was hier. Niet iets om trots op te zijn, en daar had wel wat meer aandacht aan besteed mogen worden (ipv aan alle Europese miljoenenprojecten die hier de afgelopen jaren gebouwd zijn).
Ook voerde hij zijn ontdekkingsreizen vanuit Lagos uit. Hij vestigde zich in Sagres, en richtte een zeevaartschool op, waar het driehoekige zeil werd uitgevonden i.p.v. de rechthoekige zeilen. Hiermee kon je ook aan de wind varen, en het zeilde ook veel sneller, en dat hebben we nu nog.

Terug op de boot hangen we snel de was te drogen. De kinderen stimuleren we om eens kennis te maken met de Gavroche. Die hebben we ook al vaker gezien, en ze varen ook richting Carieb. Ondanks de verlegenheid en de taalbarriere weten ze een afspraak te maken. Morgen om 13.00 uur na schooltijd gaan ze samen spelen.
Het schemert al. En terwijl de muggen ons lek prikken zoeken we snel een plekje in een restaurant aan de kade. Heerlijk gegeten.

Donderdag 2 oktober.
Vandaag spelen Myrthe en Wouter met Anna (7) en Luka (4) van de Gavroche. Uiteraard na schooltijd. Maar we rekenen het wel als een Engelse les. Het lukt ze uiteindelijk toch om leuk samen te spelen. Ze varen ook wat rond in de dinghy in de haven en worden door het jacht naast ons uitgenodigd voor een bezoek. Het is een schip van zeker 70 voet, wit met hout en gouden afwerking. Als de kinderen aan boord stappen doe ik mee, want dit wil ik ook wel even zien. De zoon van de eigenaar beheert het schip nu even. De elektronica en navigatieapparatuur aan boord (6 grote schermen) is al indrukwekkend. De kinderen valt het vooral op dat er een TV in zit zo groot als thuis. En dan mogen we de keuken zien. Ze hebben gewoon een inloopvriezer, mega koffiezetapparaat, afwasmachine, magnetron en een stoomoven. Ik kijk mijn ogen uit. En dan gaan we nog naar de slaapkamer van de eigenaar. Het lijkt wel een luxe hotelkamer. De luxe imponeert de kinderen minder, die vinden het gewoon gaaf dat je langs de schuine wanden van het schip kan glijden. Met de waarschuwing niet aan knopjes te zitten mogen we ook de machinekamer in. Die is bijna groter dan het totale ruim in ons schip. Ben ik even blij dat ik op een gewoon zeiljacht zit, want om te snappen hoe dit allemaal werkt gaat echt heel ver. Maar als je dit enorme luxe jacht kan kopen, kan je waarschijnlijk ook het salaris van een mecanicien betalen en een dienstmeisje wat in het achteronder alle wassen aan boord kan doen en zelfs ook drogen, en die bereid is om uren per dag al dat goud te poetsen en het dek te boenen. Heerlijk om te zien en me aan te vergapen.

Wouter heeft inmiddels Anna en Luka ook voor het avondeten uitgenodigd. Hij is wel super sociaal en regelt echt op zijn manier deze leuke contacten waar wij ook lol van hebben. Ook de Win2Win komt nog langs. Ze zijn vandaag 6 jaar bij elkaar. Ze hebben limoen-ijs meegenomen. Nou dat komt wel op bij ons aan boord.
Later in de avond gaan we ook nog even bij hen langs. Kan ik zien hoe Eltjo met de i-pad leuke filmpjes van het zeilen heeft gemaakt. Nou als ik goed heb opgelet zien jullie wellicht nog een keer een zeilfilmpje van ons op de blog. Ik ga het eens proberen.

Langs de Algarve


Sagres is een prachtige ankerbaai, met hoge kliffen rondom. Als we ‘s ochtends wakker worden is het een prachtig gezicht met het opkomende zonlicht. Omdat er gisteren toen we naar Sagres toe voeren niet zo heel veel van school terecht is gekomen moeten Wouter en Myrthe vandaag een volle dag doen (vier blokken terwijl we normaal op de woensdag maar twee blokken doen). Maar doordat de Volonté en de Antares hier ook liggen en ze graag met Jesper, Thomas en Quirijn willen spelen maken ze hun school toch redelijk snel af. Rond één uur vaart Aranka met de dinghy en alle kids naar het strand, waar ze de hele middag heerlijk spelen.
Ik ben nog aan het klussen aan het dek (pluggen vervangen in het teak dek waar de schroeven op sommige plaatsen door het teak heen komen). Als ik klaar ben heb ik ook wel zin om te zwemmen en zwem ik naar het strand, toch wel een eindje, maar na een kwartier zwemmen ben ik heerlijk opgefrist. ‘s Middags past Walewijn op de kinderen terwijl ze zandboten en jet-skies in het zand maken. Zo kunnen Aranka en ik samen even het plaatsje bekijken (waar we overigens wel snel mee klaar mee zijn) en boodschappen doen. Wouter mag met Ron mee in de dinghy vanaf het strand op en neer naar de Verleiding en in planee varen, zo horen we later. Wouter vindt het prachtig, hij heeft het er de hele avond nog over…
Het is opvallend hoe het klimaat en de sfeer veranderd op het moment dat je de zuidwest punt van Portugal (Cabo de São Vicente) om vaart. Het klimaat is veel droger, het is veel warmer waardoor je op een dag ook veel minder doet en er zijn heeeel veeeeel Nederlanders die of met pensioen zijn of op een andere manier hier zijn blijven “hangen”. We ontmoeten een zeiler die al een paar keer naar Carib is geweest en hier nu is blijven hangen omdat zijn vrouw niet meer mee wil, een ouder echtpaar dat in Ferragudo (vlak bij Portimão) woont en hier langs de kust vaart, maar ook in elke supermarkt kom je Nederlanders tegen (erg makkelijk als je iets zoekt en niet weet hoe het in het Portugees heet). Waarschijnlijk valt het extra op omdat het hoogseizoen inmiddels echt voorbij is en nu alleen de “eeuwige toeristen” over zijn. In ieder geval zijn wij blij dat wij nog een hele reis en daarmee een doel voor ons hebben, want om hier te blijven hangen trekt mij eerlijk gezegd niet zo. Toch moeten we hier maar niet te lang blijven, anders weet je maar nooit…

Donderdag varen we naar het plaatsje Alvor dat aan de gelijknamige rivier ligt. We varen rond negen uur weg van Sagres, iets na de Verleiding en de Volonté, zodat we rond één uur bij de monding van de Alvor zijn. De Alvor is een rivier die erg ondiep is en die niet betont is, dus we willen met opgaand tij de rivier opvaren. Als we dan vastlopen, komen we vanzelf weer los met het opgaand tij. Alhoewel er niet veel wind is, kunnen we heerlijk zeilen en schieten we goed op. We trimmen de zeilen tot de laatste millimeter om zo veel mogelijk snelheid uit de wind te halen. We lopen de Volonté en de Verleiding op wat mooie foto en film momenten oplevert (Zie ook eerdere blog ) en Wouter speelt met een speelgoedboot die hij achter ons schip trekt en ik probeer te vissen, maar we vangen wederom niets (ook wel gemakkelijk want ik heb geen idee wat ik precies met een vis moet doen die wel bijt….)

Als we de Alvor naderen zakt de wind verder in en laten we het grootzeil zakken. Op de Genua varen we de Alvor op, maar het stroomt behoorlijk en samen met de Genua die nu weer goed wind vangt lopen we meer dan zes knopen. Dat lijkt ons niet zo’n goed plan want als we nu op een van de vele zandbanken lopen is het wel een harde knal. We draaien de Genua weg en Aranka gaat op de voorpunt kijken om de zandbanken te ontwijken. Het gaat goed en we houden overal een meter speling. Bij het plaatsje Alvor is het druk met schepen in het smalle vaargeultje, maar het lukt de Verleiding en ons wel om een plekje te vinden. De andere Nederlandse schepen die achter ons varen blijven bij de ingang van de Alvor liggen waar je ook prachtig ligt en waar meer ruimte is. ‘s Middags lopen we door het plaatsje Alvor, wat gezellig, maar ook wel heel toeristisch is. Het is echt een en al restaurantjes en toeristen winkeltjes. Maar de baai waar we liggen is prachtig. ‘s avonds komen Ron en José van de Verleiding nog even gezellig koffie drinken.

Vrijdag wandelen we door de rand van duinen die tussen de zee en de Alvor liggen. Het is een prachtig gebied wat met (spring) vloed onder loopt en met eb droog valt. Met de vloed zien we allerlei krabbetjes en vissen tevoorschijn komen. Als we bij het eind van de duinenrij komen zien we de Puff, de Antares en de Volonté liggen. Wouter heeft al snel contact met de Volonté, waarbij hij over de baai schreeuwt “Volonté Volonté, hier de White Witch, over” alsof hij door de Marifoon praat. Maar goed, zijn geschreeuw wordt gehoord en even later zitten we bij de Volonté aan boord met een lekkere kop koffie. Leuke pauze van onze wandeling! Als we terug lopen langs het strand is het bloedje heet en ziet de zee er wel erg aantrekkelijk uit. Stom dat we onze zwemspullen niet hebben meegenomen. Gelukkig is het strand vrijwel verlaten dus we zwemmen lekker in onze onderbroek. Een handdoek heb je ook niet echt nodig want je bent zo droog in de warme wind. Het koelt heerlijk af en Wouter en Myrthe gooi ik een paar keer met een grote plons in het water. Wouter wordt dan heel boos, maar wil meteen nog een keer…

Zaterdag ochtend hebben we afgesproken op het strand bij de Puff, de Antares en de Volonté om samen koffie te drinken. Inmiddels is de Ojala hier ook aangekomen. Wouter en Myrthe spelen samen met Quirijn, Jesper en Thomas in het water en vermaken zich prima.
‘s Middags varen we naar Portimão waar we aan een mooring gaan liggen vlak voor Ferragudo, een aardig vissersdorpje tegenover Portimão. Volgens de bemanning van de Leti Leti (die we ‘s-ochtends ook op het strand ontmoet hadden bij het koffie drinken en ja,… ook weer Nederlands) kunnen we de mooring gebruiken. Een andere Nederlander die er ook ligt en woont op zijn bootje en hier bij een werf werkt, is de mooring van het restaurant tegenover de ankerbaai, en volgens hem is dit ook een uitstekend restaurant. We besluiten direct hier dan maar ter ere van Aranka’s verjaardag (zondag is ze jarig) te gaan eten. De eigenaar vind het prima dat we zijn mooring gebruiken en we mochten ook zijn Internet gebruiken, water halen etc. En… we hebben heerlijk vis gegeten!

Filmpje van de White Witch in blue

Vandaag hadden we een heerlijke zeildag toen we van Sagres naar Alvor zeilden. Ron van de Verleiding maakte dit filmpje toen we naast hem voeren. Let op: De kwaliteit van het filmpje wordt door youtube automatisch aangepast aan de verbinding die je hebt. Rechts onder met het tandwieltje kan je de kwaliteit aanpassen.
http://youtu.be/ddxszmG3TVk